پروستات

غده ای موجود در بدن آقایان است که کار زیاد کردن مایع منی و تنظیم نمودن میزان ph آن جهت افزایش درصد باروری را برعهده دارد.

محل قرارگیری این غده در قسمت زیر مثانه و در جلوی مجرای مقعد است.

در زمانی که انزال صورت می گیرد این غده باعث کم‌ شدن میزان اسیدی و افزایش قلیایی بودن مایع منی شده و درصد باوری تخمک را افزایش می دهد.

بزرگی پروستات

بیشتر مردانی که دارای سنی بالا هستند با این عارضه مواجه می‌شوند به صورتی که تقریبا نیمی از مردان بالای ۵۰ سال آن را تجربه کرده اند.

اندازه عادی و طبیعی این غده ۲۰ گرم است اما چنان چه فرد با بزرگی پروستات مواجه شود ممکن است اندازه آن به ۲۰۰ گرم هم برسد و مقدار بزرگی آن در هر فرد متفاوت می باشد.

پروستات بزرگ زمانی رخ می دهد که سلول های موجود در آن رشد زیاد از حدی داشته باشند.

این عارضه به تنهایی خطری ندارد و با استفاده از دارو می توان آن را درمان نمود.

اما چنان چه بزرگی پروستات موجب ایجاد تنگی در مجاری ادرار شود مشکلات کلیوی را در فرد ایجاد می کند.

پروستات بزرگ شده به دلیل قرار گرفتن در زیر مثانه به مجاری ادرار فشار وارد کرده و دفع ادرار را با مشکل مواجه می کند.

افراد مبتلا به این عارضه دچار تاخیر در دفع کردن ادرار، وجود تکرر ادرار، داشتن سوزش در زمان ادرار، قطع شدن و تخلیه نشدن کامل ادرار می‌شوند.

وجود این عارضه ها باعث می‌شود ریسک بروز عفونت در مجاری ادرار و بیماری های کلیوی بالا رود.

علائم بزرگی پروستات

از مهم ترین علائمی که با بزرگی پروستات در فرد مبتلا رخ می دهد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• داشتن تکرر ادرار
• وجود بی اختیاری ادرار
• تخلیه نشدن ادرار به صورت کامل
• کم شدن میزان جریان و فشار ادرار
• داشتن سوزش در هنگام ادرار کردن
• سخت دفع شدن ادرار
• تاخیر در رفع شدن ادرار

در صورت طولانی بودن درمان بزرگی پروستات موارد زیر در فرد بروز می یابد:

• ایجاد سنگ مثانه
• بروز بیماری های کلیوی
• داشتن ادراری همراه با خون
• ابتلا به سرطان پروستات

چه عواملی ریسک ابتلا به بزرگی پروستات را افزایش می دهند؟

موارد زیر جزو آن دسته عواملی هستند که ریسک بزرگی پروستات را در افراد افزایش می دهند:

• سن که هرچه بالاتر رود ریسک ابتلا به این عارضه هم افزایش می یابد.
• داشتن سابقه خانوادگی به صورتی که چنان چه افراد درجه یک خانواده مبتلا به این عارضه باشند ریسک ابتلا فرد هم افزایش می یابد.
• ابتلا به دیابت و مشکلات قلبی
• داشتن سبک زندگی ناسالم چون چاقی زیاد از حد

راهکار های تشخیص بزرگی پروستات

ابتدا فرد بیمار با مراجعه به پزشک در مورد علائم بزرگی پروستات و شرایطی که دارد اطلاعاتی را به پزشک می دهد و سپس پزشک برای تشخیص دقیق تر این عارضه از موارد زیر استفاده می کند:

انجام معاینه فیزیکی با امتحان رکتال به وسیله انگشت

برای اینکه بزرگی پروستات و قوام آن مورد بررسی قرار گیرد پزشک با انگشت از طریق مقعد آن را معاینه می کند.

در صورت سرطانی بودن پروستات قوام آن همانند سنگ سفت است و چنان چه در حین معاینه پزشک این نوع قوام را حس کند از دیگر آزمایشات تکمیلی برای بررسی سرطان پروستات استفاده می کند.

استفاده از آزمایش ادرار

با استفاده از آزمایش ادرار و بررسی آن پزشک به وجود عفونت و یا بیماری هایی که می توانند موجب ایجاد علائم گفته شده توسط بیمار شود، پی می برد.

استفاده از آزمایش خون

از طریق آزمایش خون پزشک اطلاعاتی در رابطه با مشکلات کلیوی حاصل می کند.

از این طریق پزشک آنتی ژن اختصاصی پروستات که به آن PSA می گویند را بررسی می کند.

با بالا رفتن میزان PSA می توان به وجود پروستات بزرگ، عفونت در پروستات، احتباس ادراری، سرطان پروستات و … پی برد.

PSA ماده ای است که از طریق پروستات ترشح می‌شود و با انجام آزمایش خون حجم پروستات مشخص میشود.

مقدار طبیعی PSA با توجه به حجم پروستات و سن بیمار مشخص میشود و در فردی ۵۰ ساله باید عدد آن کمتر از ۲ و در فردی ۶۵ الی ۷۰ ساله عدد آن تا ۴ نیز طبیعی است.

انجام دادن معاینه عصبی

با استفاده از معاینه عصبی می توان عملکرد ذهنی و سیستم عصبی را بررسی کرد تا علت مشکلات ادراری مشخص گردد، بعد از آن پزشک با انجام آزمایشات تکمیلی سعی می کند بزرگی پروستات را تایید کند.

انجام آزمایش یوروفلومتری و یا آزمایش اندازه گیری جریان ادرار

در این آزمایش فرد در ظرفی که به دستگاهی وصل است ادرار کرده تا میزان جریان و قدرت ادرار وی بررسی شود.

با توجه به این آزمایش بهتر و یا بدتر شدن وضعیت ادرار فرد مشخص می گردد.

آزمایش تعیین حجم باقی مانده ادرار

با انجام این آزمایش مشخص میشود که آیا فرد می‌ تواند مثانه خود را کامل تخلیه نماید یا خیر که از طریق سونوگرافی و یا سوند قابل اندازه گیری است.

استفاده از چارت جدول ۲۴ ساعته ادراری

با ثبت کردن میزان دفعات و حجم ادرار می توان وضعیت فرد را بررسی کرد مخصوصا اگر یک سوم دفعات ادرار در شب رخ داده باشد.

انجام سونوگرافی از راه مقعد

در این روش پزشک با وارد کردن پروب سونوگرافی از راه مقعد به راست روده حجم پروستات را مشخص می کند.

انجام بیوپسی و با نمونه برداری از پروستات

زمانی که آزمایش PSA غیر نرمال باشد و در حین معاینه مقعدی پروستات سفت باشد از بیوپسی برای بررسی بیشتر استفاده می‌شود.

با انجام سونوگرافی مقعدی، سوزن بیوپسی را وارد کرده و از پروستات نمونه برداری انجام می گیرد.

با بررسی بافت پروستات پزشک می تواند در مورد سرطانی بودن و یا نبودن آن تصمیم گیری کند.

برای انجام بیوپسی پروستات بیمار باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهد:

• به مدت سه روز پیش از بیوپسی آنتی بیوتیک مصرف کند تا از عفونت بعد از نمونه برداری جلوگیری شود.
• از یک هفته قبل مصرف آسپرین و هرگونه داروی رقیق کننده خون را باید قطع نمود.
• مایعات زیادی را در شب قبل از بیوپسی استفاده کنید.
• با استفاده از شیاف ملین در روز قبل از بیوپسی روده خود را تخلیه کنید.
• مدت زمانی ۱۰ الی ۱۵ دقیقه برای بیوپسی لازم است، ۱۲ قطعه از پروستات را جهت نمونه برداری و آزمایش خارج می کنند.
• استفاده از نوار مثانه و بررسی کردن میزان جریان و فشار ادرار

در این روش تشخیصی‌ با استفاده از سوند و وارد کردن آن به مثانه، آبی را از راه سوند وارد مثانه کرده و سپس فشار مثانه اندازه گیری می‌شود و عملکرد مربوط به عضلات مثانه مورد بررسی قرار می گیرد.

انجام سیستوسکوپی

با انجام سیستوسکوپی که از طریق بیهوشی و بی حسی موضعی انجام می میگیرد پزشک مثانه و مجاری ادرار را مشاهده می کند.

استفاده از پیلوگرام داخل وریدی و یا انجام سی تی اسکن

برای تشخیص دادن بزرگی پروستات ماده ای رنگی به رگ تزریق شده و از کلیه، مثانه و حالب عکس گرفته می‌شود تا وجود سنگ، تومور و یا انسداد مشخص گردد.