پروستات چیست؟

پروستات غده ای در بدن آقایان است که وظیفه ی زیاد کردن مایع منی و تنظیم کردم ph آن، برای افزایش میزان باروری را برعهده دارد.

این غده در پایین مثانه و همچنین در جلوی مجرای مقعد واقع شده است.

در زمان انزال آقایان غده ی پروستات باعث کم شدن حالت اسیدی مایع منی و زیاد شدن سطح قلیایی آن میشود‌ که در نهایت باعث افزایش میزان شانس باروری تخمک می گردد.

بزرگی پروستات چیست؟

بزرگی پروستات به بیماری رایج در بین مرد های مسن گفته می شود.

بیشتر از نصف مردان مسن با سنی بالای ۵۰ سال به این مشکل مبتلا میشوند‌.

در حالت عادی وزن غده ی پروستات حدود ۲۰ گرم است ولی زمانی که به بزرگی مبتلا میشود ممکن است وزن آن به ۲۰۰ گرم نیز برسد.

این میزان بزرگی در هر فرد کاملا متفاوت است.

چنان چه غده ی پروستات رشد سلولی زیادی داشته باشد نشانه ی پروستات بزرگ است که به آن بزرگی خوش خیم پروستات می گویند و موضوعی خطرناک نیست و معمولا با مصرف دارو و جراحی برطرف میشود.

افزایش سایز پروستات به این گونه بدخیم نیست و در دو دوره از زندگی آقایان صورت  می گیرد:

• اولین افزایش سایز غده پروستات در زمان بلوغ است که سایز آن دو برابر میشود‌.
• دومین بار نیز از سن ۲۵ سالگی به بعد با افزایش سن پروستات نیز رشد می کند.

پس علت بزرگ شدن پروستات به افزایش سن فرد و شرایط فیزیکی بدن وی بر می گردد.

اگر غده پروستات بگونه ای رشد کرده باشد که مجرای ادرار را تنگ کرده باشد باعث به وجود آمدن مشکلات کلیوی میشود‌.

سایز نرمال غده پروستات اندازه ی یک گردو است ولی چنان چه بیشتر از این بزرگ شده باشد به پیشابراه فشار می آورد و دیواره ی مثانه را ضخیم می کند و به دنبال این ضخیم شدن مثانه ضعیف شده و با اختلال مواجه میشود و به خوبی تخلیه نمیشود و نارسایی کلیه را در پی دارد.

در این شرایط باید بزرگی پروستات تحت کنترل و بررسی دکتر قرار گیرد.

پزشک می تواند اطلاعات کاملی از این مشکل و روش های درمانی در اختیار بیمار قرار دهد.

بزرگی پروستات خوش خیم

هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یک بیماری شایع در مردان مسن است که در آن غده پروستات به طور غیر طبیعی بزرگ می شود.

این بیماری معمولا در مردان بالای 50 سال شروع می شود و با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا می کند.

پروستات در زیر مثانه و اطراف مجرای ادرار قرار دارد و زمانی که این غده بزرگ می شود، می تواند به مجرای ادرار فشار بیاورد و باعث ایجاد مشکل در ادرار شود.

علائم شایع بزرگی پروستات شامل نیاز مکرر به ادرار کردن، به خصوص در شب، مشکل در شروع ادرار، جریان ضعیف ادرار و احساس تخلیه کامل مثانه است.

این علائم می تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و در برخی موارد منجر به مشکلات جدی تری مانند عفونت ادراری یا آسیب کلیه شود.

به طور کلی، بزرگ شدن خوش خیم پروستات یک بیماری غیر سرطانی است، اما اگر درمان نشود، می تواند عوارض طولانی مدت ایجاد کند.

درمان BPH معمولاً شامل داروهایی برای تسکین علائم و در برخی موارد جراحی است.

داروهایی مانند مسدود کننده های آلفا برای شل کردن عضلات پروستات و مجرای ادرار تجویز می شوند تا ادرار به راحتی از مثانه خارج شود.

در مواردی که علائم شدیدتر هستند یا داروها مؤثر نیستند، ممکن است از روش‌های جراحی مانند ترانس اورترال ریزکشن (TURP) استفاده شود.

بزرگی پروستات بدخیم

بزرگ شدن بدخیم پروستات که به عنوان سرطان پروستات نیز شناخته می شود، نوعی سرطان است که در غده پروستات ایجاد می شود.

این بیماری معمولا در مردان مسن تشخیص داده می شود، به خصوص بعد از 50 سالگی.

سرطان پروستات زمانی رخ می دهد که سلول های غیرطبیعی در پروستات رشد کرده و به طور غیرقابل کنترلی تقسیم می شوند.

اگرچه ممکن است این بیماری در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشد، اما با پیشرفت بیماری، ممکن است مشکلاتی در ادرار و درد در ناحیه لگن ایجاد شود.

علائم سرطان پروستات ممکن است شامل نیاز به تکرر ادرار، به خصوص در شب، مشکل در شروع و اتمام ادرار، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن، و درد در ناحیه کمر یا لگن باشد.

در مراحل پیشرفته‌تر، سرطان ممکن است به سایر اندام‌ها مانند استخوان‌ها یا غدد لنفاوی گسترش یابد و علائمی مانند درد استخوان یا کاهش وزن غیرقابل توضیح را ایجاد کند.

سرطان پروستات معمولاً از طریق آزمایش PSA (آنتی ژن اختصاصی پروستات)، معاینه دیجیتال رکتوم و سونوگرافی تشخیص داده می شود.

درمان سرطان پروستات به عواملی مانند مرحله بیماری، سن و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد.

گزینه های درمانی شامل جراحی برای برداشتن پروستات، پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی است.

در برخی موارد، اگر سرطان به سرعت رشد نمی کند یا در مراحل اولیه است، پزشکان ممکن است صبر کنند و ببینند و درمان را به تاخیر بیندازند.

درمان های مختلفی برای مدیریت بیماری و افزایش کیفیت زندگی بیماران استفاده می شود.

علائم بزرگی پروستات چیست؟

پروستات طبیعی دارای اندازه های ۳ سانتی متر در ۴ سانتی متر در ۲۵ میلی متر است.

علائم زیر نشان دهنده ی بزرگ شدن پروستات هستند:

• در صورت مسدود شدن پیشابراه
• در صورتی که مثانه ضعیف شده و در تلاش برای دفع ادرار باشد.
• در صورت افزایش میزان دفعات دفع ادرار، ۸ یا بیشتر
• ناتوان شدن در نگهداری ادرار و با تاخیر انداختن دفع آن
• داشتن مشکل در شروع دفع ادرار
• دفع ادرار با قطع مکرر همراه باشد
• بعد از تخلیه مثانه باز ادرار چکه کند
• حبس شدن ادرار
• در صورت وجود شب ادراری
• در صورتیکه حین دفع ادرار به طور ناگهانی قطع شود
• داشتن درد در هنگام دفع ادرار و یا زمان انزال شدن
• ادرار دارای رنگ و بویی نرمال و طبیعی نباشد.

چگونگی تشخیص بزرگی پروستات

پزشک متخصص با بررسی موارد زیر مشکل بزرگی پروستات را تشخیص می دهد:

سوابق خانوادگی و شخصی فرد

از طریق پرسیدن سوالاتی از قبیل چه زمانی علائم بیماری شروع شده است.

• آیا عفونت های ادراری مکرر در خانواده وجود داشته است؟
• میزان مصرف کردن کافئین و الکل چقدر است؟
• میزان سلامتی که کلیه های بیمار دارد چقدر است؟
• داروهایی که در حال مصرف آن ها هستید چیست؟

با انجام دادن معاینات بالینی

با بررسی کردن میزان ترشحاتی که از پیشابراه خارج میشود‌، بررسی میزان بزرگ شدن غده های لنفاوی موجود در کشاله ی ران و شدت درد آن، بررسی کردن بیضه ها و معاینه مقعد.

از طریق انجام آزمایشات لازم

آزمایشاتی چون بررسی ادرار، سونوگرافی، نمونه برداری از بافت ها، بررسی کردن اورودینامیک و PSA.

جدیدترین روش درمان بزرگی پروستات بدون عارضه

با توجه به بزرگ شدن پروستات و مشکلاتی که برای فرد به وجود می آورد یکی از روش های جراحی که پزشکان برای درمان بیماری به کار می برند استفاده از روش آمبولیزاسیون است‌.

با استفاده از روش آمبولیزاسیون اقدام به کوچک کردن پروستات می کنند.

روش کار بدین گونه است که با استفاده از کاتتر از سمت کشاله ران پای راست، وارد شریان مورد نظر در پروستات شده و با تزریق کردن مواد مسدود کننده، شریان منتهی به پروستات را مسدود می کنند.

برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ از این روش درمانی استفاده کردند‌ که روشی کم تهاجمی است و بدون بیهوشی و با بی‌ حسی انجام میشود‌.

برای انجام آمبولیزیشن باید فرد آمادگی های لازم را داشته باشد که به شرح زیر است:

• ۴ ساعت قبل از آمبولیزاسیون باید‌ فرد بیمار چیزی نخورد.
• بیمار تمام مدارک پزشکی خود را باید به همراه داشته باشد.
• باید آزمایشات مربوط به انعقاد خون گرفته شده باشد و همراه بیمار باشد.
• داشتن یک نفر همراه برای بیمار
• باید بیمار مسکن و داروهایی که پزشک تجویز کرده است را پیش از عمل مصرف کند تا از استرس او کم کند.
• باید محل ورود کاتتر مو نداشته باشد، پس پیش از عمل موها را تراشید.
• باید فرد پزشک خود را از حساسیت های دارویی که دارد با خبر کند.
• باید مصرف داروهایی که خون را رقیق می کند پیش از عمل متوقف شود.

مراحل انجام آمبولیزاسیون شریان پروستات به شرح زیر می باشد:

• ابتدا محل ورود کاتتر را به صورت موضعی بی حس می کنند.
• از طریق سرخرگی در ران لوله، کاتتر را وارد سرخرگ می کنند.
• پزشک با توجه به تصاویر ناشی از پرتو ایکس، حرکت کاتتر و محل ورود آن به شریان هایی که برای تغذیه پروستات هستند را دنبال می کند.
• برای تصویر برداری ماده ی کنتراست را به رگ تزریق می کنند.
• بعد از مشخص شدن رگ های پروستات، مایعی را به رگ تزریق می کنند تا رگ را مسدود کنند و تغذیه پروستات را متوقف کنند.
• سپس کاتتر را خارج می کنند و محل ورود آن را فشار می دهند تا مانع خونریزی شود.
• بعد از ۴ تا ۶ ساعت در صورتیکه بیمار دارای حال مساعدی باشد از بیمارستان مرخص میشود.
• با انجام این کار بعد از مدتی پروستات کوچک میشود‌.

عمل آمبولیزاسیون را برای رگ‌هایی که دو طرف پروستات قرار دارند انجام می دهند.

راه های درمان بزرگی پروستات

برای ناراحتی های جزئی، پزشک دارو و رژیم غذایی تجویز می کند، ولی چنان چه مشکل پروستات جدی باشد، روش های درمانی زیر را به کار می گیرند:

انجام سرما درمانی

از طریق منجمد کردن باعث مرگ بافت های سرطانی میشوند‌ و در نتیجه غده ی سرطانی مورد نظر دیگر رشد نمی کند و به اندام های اطراف خود آسیب نمی رساند‌‌.

شیمی درمانی کردن

با استفاده از داروهای ضد سرطان، سرطان پیشرفته پروستات را درمان می کنند.

با به کار بردن هورمون درمانی

هورمون درمانی جهت کاهش سطح هورمون آندروژن برای جلوگیری از رشد سلول سرطانی به کار می رود‌ و مانع از پیشرفت و بزرگ سپردن غده ی مورد نظر میشود‌.

این درمان را معمولا همراه با شیمی درمانی به کار می گیرند زیرا خود به تنهایی اثر بخشی کافی را ندارد.

پرتو درمانی کردن

با استفاده کردن از پرتو ها و ذرات پر انرژی، موجب از بین رفتن سلول های سرطانی میشوند.

انجام این روش درمانی بستگی به مرحله ی پیشرفتی سرطان پروستات دارد‌.

گاهی به تنهایی کاربرد دارد و گاهی باید آن را همراه با هورمون درمانی و یا انجام جراحی باز انجام داد، در بعضی مواقع نیست بیشتر جنبه ی تسکین دهنده را دارد.

استفاده از آمپول سرطان

واکسن Sipuleucel – T جهت درمان پروستات به کار می رود و سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد.

جراحی پروستات (پروستاتکتومی)

این روش درمانی آخرین گزینه برای پزشکان است که به دو صورت جراحی کم تهاجمی و جراحی باز صورت می گیرد.

معمولا در این روش درمانی بخشی از غده ی پروستات و یا تمامی آن را خارج می کنند.

آمبولیزاسیون

با تزریق مواد از طریق کاتتر به شریان پروستات، باعث مسدود شده آن ها میشوند‌.

با انجام دارو درمانی

در زمان هایی که پروستات علائم خفیفی دارد سعی در درمان با استفاده از دارو می باشد.

درمان گیاهی و طب سنتی

با به کار بردن دمنوش ها و داروهای سنتی سعی می کنند بیماری پروستات را تحت درمان قرار دهند و یا از بدتر شدن آن جلوگیری کنند‌.

درمان با استفاده از ورزش

با انجام تمرین کگل، عضلات کف لگن را تقویت می کنند و باعث میشود ادرار را بهتر کنترل کرد. ورزش یوگا نیز موثر می باشد.

استفاده از ماساژ پروستات

با لمس کردن پروستات از طریق راست روده، ماساژ را انجام می دهند.

درمان های خانگی بزرگی پروستات

بزرگ شدن خوش خیم پروستات (BPH) یک مشکل رایج در مردان مسن است که می تواند باعث مشکلات ادراری شود.

اگرچه درمان‌های پزشکی و جراحی برای مدیریت این بیماری وجود دارد، برخی از درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.

در اینجا چند درمان خانگی برای بزرگ شدن پروستات آورده شده است:

مصرف دمنوش های گیاهی:

برخی از گیاهان ممکن است به کاهش علائم بزرگ شدن پروستات کمک کنند.

به عنوان مثال، چای هایی مانند تخم کدو (که سرشار از روی است)، نخل اره ای، گزنه و گلابی می توانند به بهبود مشکلات ادراری ناشی از BPH کمک کنند.

این گیاهان ممکن است با کاهش التهاب و حمایت از سلامت پروستات به کاهش اندازه پروستات کمک کنند.

تغذیه سالم و متعادل:

خوردن یک رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها و چربی های سالم می تواند به کاهش التهاب پروستات کمک کند.

غذاهایی مانند سبزیجات برگ سبز، ماهی های چرب (مانند سالمون)، آجیل و حبوبات می توانند مفید باشند.

همچنین، محدود کردن مصرف چربی های اشباع شده و نمک می تواند به کاهش علائم کمک کند.

حفظ وزن سالم:

اضافه وزن و چاقی می تواند علائم بزرگی پروستات را تشدید کند.

مطالعات نشان داده است که مردانی که وزن مناسبی دارند کمتر به مشکلات مربوط به پروستات مبتلا می شوند.

بنابراین، یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم می تواند به کنترل علائم کمک کند.

تمرینات کگل:

انجام تمرینات کگل (تمرینات تقویت عضلات کف لگن) می تواند به بهبود عملکرد مثانه و کنترل ادرار کمک کند.

این تمرینات می تواند عضلات اطراف پروستات و مثانه را تقویت کرده و در نتیجه کنترل بهتری بر جریان ادرار ایجاد کند.

کاهش استرس:

استرس می تواند علائم BPH را تشدید کند.

روش های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و تمرینات آرامش بخش می توانند به کاهش استرس و بهبود علائم کمک کنند.

این درمان‌های خانگی ممکن است علائم بزرگی پروستات را تسکین دهند، اما قبل از استفاده از هر درمان خانگی، ضروری است که با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که با سایر درمان‌ها تداخل ندارد.

چه غذاهایی برای جلوگیری از پروستات مناسب هستند؟

برای جلوگیری از بزرگ شدن پروستات و حفظ سلامت این غده، تغذیه نقش بسیار مهمی دارد.

غذاهایی که سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی هستند می توانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد پروستات کمک کنند.

یکی از مهم ترین گروه های غذایی برای سلامت پروستات، سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم هستند که حاوی ترکیباتی مانند فولات و فیبر هستند که می توانند از التهاب در پروستات جلوگیری کنند.

همچنین، گوجه فرنگی به دلیل لیکوپن، یک آنتی اکسیدان قوی، می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های پروستات کمک کند.

مغزها و دانه هایی مانند گردو و تخمه کدو تنبل به دلیل داشتن روی و اسیدهای چرب مفید برای حفظ سلامت پروستات توصیه می شود.

همچنین، گوجه فرنگی به دلیل لیکوپن، یک آنتی اکسیدان قوی، می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های پروستات کمک کند.

مغزها و دانه هایی مانند گردو و تخمه کدو تنبل به دلیل داشتن روی و اسیدهای چرب مفید برای حفظ سلامت پروستات توصیه می شود.

همچنین ماهی های چرب مانند سالمون و تن که سرشار از امگا 3 هستند می توانند به کاهش التهاب و محافظت از پروستات کمک کنند.

چای سبز همچنین به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می تواند از رشد سلول های سرطانی پروستات جلوگیری کند.

علاوه بر این، مصرف غذاهای کم چرب و پر فیبر مانند حبوبات، غلات کامل و میوه ها می تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک کند.

آمبولیزاسیون یا آمبولیزیشن چیست؟

روشی نوین برای درمان بیماری هایی چون فیبروز، بزرگی پروستات، توده ی موجود در رحم، سرطان کلیه، آنوریسم مغزی، مشکلات قلبی و بیماری هایی از این دسته است‌ که‌ بسیار کم تهاجم و کم خطر است به همین علت بیشتر مورد استقبال پزشکان است.

خطرات آمبولیزاسیون شریان پروستات

از عوارض و خطرات ناشی از انجام آمبولیزاسیون می توان موارد زیر را نام برد:

• به وجود آمدن خون مردگی و کبود شدن محلی که کاتتر وارد میشود‌‌، که در صورت زیاد بودن امکان عفونت را دارد.
• به وجود آمدن درد زیاد به دلیل انجام این عمل که کاملا طبیعی است و به مرور برطرف میشود‌.
• داشتن حس خستگی بعد از انجام عمل، که می توان ۳ تا ۴ روز طول بکشد ولی به مرور برطرف میشود‌.

مزایای انجام عمل آمبولیزاسیون

انجام این عمل دارای مزایایی در مقایسه با روش های جراحی باز است که از جمله این مزایا، موارد زیر را برای شما عنوان کرده ایم:

• این روش درمانی عوارض جانبی ندارد
• نداشتن تروماهای فیزیکی که در جراحی وجود دارد.
• نداشتن فرایند بستری و هرچه زودتر برگشتن فرد بیمار به زندگی عادی
• نداشتن بیهوشی و انجام با بی‌ حسی موضعی
• نداشتن جای زخم و بریدگی روی بدن، فقط از طریق سوراخی کوچک عمل را انجام می دهند.
• در مقایسه با سایر روش های درمانی، عوارض بسیار کمتری دارد مثل عارضه ی اختلال در عملکرد های جنسی
• نداشتن میزان خونریزی که با عمل جراحی باز اتفاق میفتد.
• نداشتن عوارض عمل بسته TURP و پروستاتکتومی باز همچون بی اختیاری ادرار، انزال معکوس یا رتروگراد، کاهش عملکرد جنسی(اختلال نعوظ) که این عوارض فقط در 20 تا 30 درصد افراد بروز می کند

بیماران کاندید انجام آمبولیزاسیون پروستات بیمارانی هستند که دارای بزرگی خوش خیم در پروستات هستند و از طریق درمان به روش دارویی نتیجه ی رضایت بخشی را نگرفتند و یا اینکه بیماری های قلبی و عروقی دارند و نمی توانند جراحی انجام دهند.

انواع روش های آمبولیزاسیون پروستات

آمبولیزاسیون روشی برای ایجاد انسداد در شریان ها است.

زمانی که فرد به بیماری بزرگی پروستات مبتلا میشود با استفاده از این روش خونرسانی به پروستات انجام نمیشود در نتیجه پروستات به مرور کوچکتر میشود‌ و مشکلات فرد بیمار برطرف میشود‌.

انجام این روش درمانی به دو صورت انجام می گیرد که عبارتند از:

• آمبولیزاسیون پروستات با مواد جامد
• آمبولیزاسیون پروستات با مواد شیمیایی

آمبولیزاسیون پروستات با مواد جامد (Solid particle prostatic artery embolization)

در این روش درمانی با استفاده از مواد جامدی به نام آمبولیک اقدام به ایجاد انسداد در رگ های پروستات می کنند.

عملکرد به این گونه است که ابتدا کاتتر را وارد شریان می کنند.

سپس با تزریق کنتراست از طریق مانیتور مسیر حرکت را تماشا کرده و کاتتر را به سمت شریان‌های پروستات هدایت می کنند.

سپس با تزریق کردن مواد آمبولیک به شریان باعث می شود که خونرسانی به پروستات متوقف شده و در نتیجه پروستات بزرگ شده کوچک شود.

با انجام این روش اتصالات غیرطبیعی بین رگ ها از بین می رود و عروق خونی که به تومورها در زمینه ی تغذیه خونرسانی می کردند بسته میشوند‌.

آمبولیزاسیون پروستات با مواد شیمیایی(Chemical prostatic artery embolization)

با توجه به اینکه آمبولیزاسیون روشی کم تهاجمی تر از جراحی باز است و برای کنترل خونریزی کاربرد دارد.

یکی از روش های انجام آن استفاده کردن از مواد شیمیایی برای مسدود کردن رگ ها است.

عملکرد این روش به این گونه است که با ورود کاتتر و هدایت آن به سمت شریان مورد نظر، با تزریق ماده ای به نام اتوکلاو باعث مسدود شدت رگ ها میشوند‌.

اتوکلاو ماده ای پودری است که زمان ترکیب شدن به آب، تبدیل به گازی شیمیایی میشود‌ و رگ ها را مسدود می کند.

انجام آمبولیزاسیون با مواد جامد و شیمیایی دارای مزیت های زیر است:

• روشی کم تهاجمی تر از انجام عمل جراحی باز است و برشی که انجام می دهند بسیار کم و در نتیجه میزان عفونت و خونریزی کمتری را به دنبال دارد.
• انجام آمبولیزاسیون با مواد جامد و شیمیایی از عوارض بعد از عمل کمتری نسبت به جراحی باز برخوردار است.

البته که انجام این روش درمانی برای همه ی افراد مناسب نیست و با توجه به شرایط بدنی فرد و بیماری هایی که دارد نسبت به درمان وی با این روش درمانی اقدام می کنند.

تفاوت آمبولیزاسیون پروستات با سایز روش های درمانی بزرگی پروستات

• روش آمبولیزاسیون پروستات در مقایسه با روش های جراحی پروستات روشی کم تهاجمی است.
• روش آمبولیزاسیون پروستات در مقایسه با روش های جراحی پروستات دارای برش پوستی کمتر و در نتیجه میزان خونریزی کمتر است.
• انجام آمبولیزاسیون نیاز به بیهوشی کامل ندارد و با بی‌ حسی صورت می‌گیرد ولی روش های جراحی معمولا با بیهوشی انجام می گیرند.
• فرد بیمار با انجام آمبولیزاسیون پروستات زودتر بهبودی پیدا کرده و سرپا میشود، ولی عمل جراحی دوره ی نقاهت طولانی تری دارد.
• عوارض بعد از عمل جراحی باز بسیار بیشتر از عوارض انجام آمبولیزاسیون است.

انواع بیماری های پروستات

شایع ترین بیماری پروستات بین مردان، داشتن التهاب است که نام این بیماری پروستاتیت است.

این بیماری باعث تورم و عفونت پروستات شده و درد و ناراحتی را برای فرد بیمار به همراه دارد.

از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن شب اداری
• داشتن سوزش در زمان ادرار کردن
• به وجود آمدن مشکلات جنسی چون عدم نعوظ
• داشتن درد خفیف در آلت تناسلی و بیضه ها و مقعد
• انجام عمل مدفوع با درد و سوزش
• وجود داشتن مشکل در عمل ادرار کردن و یا توقف آن
• تجمع ادرار در مثانه و مشکل در دفع آن
• معاینه ی رکتوم پروستات را بزرگ نشان دهد.

این بیماری بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی معمولا اتفاق میفتد و چنان چه فرد بیماری مقاربتی داشته باشد و در صورت ورود باکتری امکان ابتلا به این بیماری وجود دارد‌. پروستاتیت نیز انواع مختلفی دارد از جمله:

پروستاتیت حاد باکتریایی که علت بوجود آمدن آن عفونت ادراری می باشد و فرد بیمار به تب و لرز شدید و تکرر ادرار مبتلا میشود‌.

پروستاتیت باکتریایی مزمن در صورتی اتفاق میفتد علائم بیماری به بیشتر از ۳ ماه به طول انجامد و فرد مدام مبتلا به عفونت های ادراری شود و علت آن به دام افتادن باکتریایی در غده ی پروستات است.

سندرم درد مزمن لگن که باعث ایجاد درد بسیاری در ناحیه ی لگن و در پرینه و اندام تناسلی میشود‌.

پروستاتیت التهابی بدون علامت که در آن معمولا فرد بیمار علائمی از بیماری را ندارد و در زمان انجام یکسری آزمایشات متوجه این بیماری میشود‌.

• علت های مختلفی وجود دارد که باعث التهاب پروستات میشود از جمله این علت ها می توان موارد زیر را نام برد:
• داشتن عفونت های ادراری
• استفاده از کاتتر برای تخلیه ی مثانه
• داشتن ایدز
• وجود مشکل در دستگاه ادراری
• به وجود آمدن آسیب لگنی
• داشتن سن بالا
• داشتن سابقه قبلی ابتلا به پروستاتیت
• داشتن عفونت های مقاربتی
• در صورتیکه  فرد مورد آزار جنسی قرار گرفته باشد.

برای تشخیص پروستاتیت پزشک متخصص موارد زیر را در نظر می گیرد:

1. چنان چه فرد سابقه ی خانوادگی این بیماری را داشته باشد.
2. با انجام معاینات فیزیکی چون بررسی غده های لنفاوی و کیسه ی بیضه و معاینه رکتوم
3. با انجام آزمایشات لازم چون آزمایش خون و ادرار، انجام بیوپسی، سونوگرافی و سیستوسکوپی

هایپر‌پلازی خوش خیم پروستات بیماری دیگر پروستات است که همان بزرگ شدن پروستات مردان در سن بالای ۵۰ سالگی را می گویند که این بزرگی به این معنی نیست که فرد سرطان دارد.

وقتی غده ی پروستات به اندازه ای بزرگ شود که به مجرای ادرار فشار آورد و عملکرد تخلیه ی مثانه را با مشکل مواجه کند باعث احتباس ادرار در مثانه شده، در نتیجه مشکلات هایپر‌پلازی را به وجود می آورد.

افراد زیر بیشتر به این مشکل برخورد می کنند و مبتلا به این بیماری میشوند:

1. افراد با سن بالای ۴۰ سال
2. افرادی که سابقه ی خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند.
3. افرادی که بیماری های دیابت نوع دو، مشکلات قلبی و عروقی و چاقی را دارند‌.
4. افرادی که تحرک بدنی کمی دارند.
5. افرادی که دارای مشکل در نعوظ هستند.

با انجام آزمایشات مرتب و معاینات پروستات می توان از بروز این بیماری تا حدودی پیشگیری کرد.‌

سرطان پروستات بیماری دیگر پروستات برای مردان است و برخلاف بزرگی پروستات کاملا بدون علائم است.

فقط با انجام آزمایشات تخصصی و معاینه توسط پزشک می توان به وجود آن پی برد.

سرطان پروستات موجب میشود‌ که باروری مردان با مشکل مواجه شود.

این بیماری در ابتدا باعث رشد غده ی پروستات شده و سپس کم کم با رشد کردن به اندام های دیگر نیز کشیده میشود‌.

بعضی از این سرطان ها خوش خیم است و با دارو و درمان های دیگر رفع میشوند‌ و بعضی دیگر بدخیم هستند و به سرعت در بدن پخش میشوند.

این بیماری در صورت رشد در نزدیکی مجاری ادرار و ایجاد مشکل در عملکرد مثانه ممکن است سریع شناخته شود، در غیر این صورت بیماری بدون علائم می باشد.

از نشانه های داشتن سرطان پروستات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن درد و سوزش در زمان ادرار و داشتن جریان ضعیف ادراری
• در صورت داشتن احساس پری در مثانه بعد از تخلیه مثانه
• در صورتیکه مرتب نیاز به تخلیه مثانه پیدا کنید و مدام دستشویی بروید.
• در صورت غیر قابل کنترل بودن ادرار
• در صورت داشتن ناراحتی در قسمت لگن و باسن
• در صورت داشتن مشکل در عمل نعوظ
• در صورت وجود داشتن خون در مایع منی
• در صورت کم شدن اشتهای فرد و کاهش وزن وی
• در صورت به وجود آمدن درد در استخوان ها

علت های داشتن سرطان پروستات شامل موارد زیر است:

• سن افراد یکی از علت های وجود سرطان پروستات است و اصولا مردان بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض این بیماری هستند.
• داشتن سابقه ی خانوادگی در زمینه ی سرطان پروستات درصد ابتلا به این بیماری را بیشتر می کند.
• مصرف سیگار و دخانیات یکی از علت های ایجاد سرطان پروستات است.
• منطقه ی جهانی نیز تاثیر زیادی در ابتلا به این بیماری می گذارد.
• رژیم غذایی افراد در مبتلا شدن به این بیماری موثر است.

روش های تشخیص این بیماری به قرار زیر است:

• از طریق آزمایش دیجیتال رکتال‌
• با انجام دادن تست آنتی ژن مخصوص پروستات
• از طریق انجام دادن سونوگرافی
• با گرفتن نمونه از پروستات و آزمایش آن که به این‌ عمل بیوپسی می گویند.
• انجام تست PCA3  برای به دست آوردن نتیجه ای دقیق زمان غربالگری سرطان

سرطان پروستات طی ۴ مرحله صورت می گیرد:

• در مرحله ی اول تومور خیلی کوچک بوده و کند رشد می کند و به راحتی قابل تشخیص و احساس شدن نیست.
• در مرحله ی دوم‌ تومور در پروستات قابل مشاهده شدن است و کوچک است و میزان سطح PSA  پایین است.
• در مرحله ی سوم تومور در حال رشد است.

سطح PSA  افزایش پیدا کرده است و سرطان به درجه ی بالایی رسیده است.

در مرحله ی چهارم سرطان به خارج از پروستات انتقال پیدا کرده است خارج از پروستات را درگیر کرده است.

معاینات پزشکی برای بررسی پروستات چیست؟

پزشک معاینات را باید انجام دهد تا متوجه ی مشکل پروستات شود و آن را درمان کند. از جمله این معاینات عبارتند از:

معاینات فیزیکی پروستات

معاینه دیجیتال رکتوم را معاینه ی فیزیکی می گویند که در آن بیمار روی پهلو خوابیده و زانو هایش را در شکم جمع کرده، سپس پزشک با دستکش و روان کننده قسمتی از پروستات را که در مجاور روده راست قرار دارد لمس و بررسی می کند.

با این معاینه پزشک متوجه وجود ناهنجاری در پروستات میشود و معمولا برای مردان بالای ۵۰ سال انجام میشود.

انجام آزمایش خون آنتی ژن مخصوص پروستات (PSA)

این آزمایش جهت بررسی سرطان پروستات انجام می گیرد. PSA معمولا در مایع منی، پروستات و خون وجود دارد.

از طریق PSA  داخل خون می توان متوجه سرطان پروستات شد.

این آزمایش به مردانی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند و سن آن ها ۴۰ سال به بالا است توصیه میشود‌.

این تست برای کنترل اثر بخشی درمان در افرادی که سرطان پروستات دارند نیز صورت می گیرد.

چنان چه دو مورد فوق نشانه ی بیماری در پروستات بودند پزشک یکسری آزمایش تکمیلی را نیز برای بررسی بیشتر انجام می دهد که شامل:

انجام آزمایش ادرار

برای بررسی عفونت و داشتن مواد غیر طبیعی.

انجام تست های اورودینامیک

برای بررسی کردن اینکه چگونه ادرار ذخیره و رها میشود‌ به کار می رود و عملکرد مثانه را ارزیابی می کنند،

پس به طور خلاصه انجام این تست برای اندازه گیری موارد زیر است:

• برای اندازه گیری میزان عملکرد عصب و عضله
• برای اندازه گیری میزان فشار وارده به مثانه
• برای اندازه گیری میزان جریان ادرار

آزمایشات اورودینامیکی شامل گزینه های زیر است:

• سیستومتری که با آن فشار داخل مثانه را اندازه گیری می کنند.
• الکترومیوگرافی که با استفاده از آن میزان عملکرد ماهیچه ها و آسیب های عصب و عضله را اندازه گیری می کنند‌.
• اوروفلومتری که جهت اندازه گیری میزان ادرارو سرعت آن مورد استفاده قرار می گیرد.
• اندازه گیری میزان پسماندی‌ که ادرار پس از تخلیه دارد یعنی میزان ادرار باقی مانده در مثانه پس از تخلیه مثانه
• تست های اورودینامیکی  تصویری که با استفاده از اشعه ایکس انجام میشود‌ و میزان ادرار و فشار وارده به مثانه را با توجه به تصاویر ارزیابی می کنند.

انجام سیستوسکوپی

برای بررسی انسداد در دستگاه اداری تحتانی مورد استفاده قرار می گیرد‌.

سیستوسکوپ لوله ای است که از طریق آن داخل مثانه و مجرای ادرار را بررسی می کنند‌ و تومورها و التهابات را به خوبی نشان می دهند.

برای بررسی، تشخیص و درمان بیماری از سیستوسکوپی استفاده می کنند.

سونوگرافی از شکم

با انجام این کار مشکلات پروستات مشخص شده و قبل از وخیم شدن اوضاع با روش های درمانی لازم اقدام به بهبود بیمار می کنند.

مدت زمان انجام این سونو کمتر از ۱ ساعت است.

با استفاده از سونوی غده ی پروستات و بافت های اطراف آن چنان چه مشکلی در پروستات باشد مشاهده شده و پزشک اقدامات درمانی لازم را برای فرد شروع می کند.

با توجه به اینکه غده ی پروستات در جلوی راست روده قرار دارد مبدل تصویربرداری را در نزدیک ترین حالت ممکن به غده قرار می دهند و محل مورد نظر را بررسی می کنند‌‌.

سونوگرافی ترانس‌رکتال

این سونو در مواردی که فرد دارای مشکلی در پروستات است و مدام نیاز به تخلیه مثانه دارد انجام میشود‌.

در این روش پروب از طریق مقعد وارد بدن شده و از طریق امواج  تابیده شده به بافت های اطراف پروستات، می توان اندازه دقیق و اوضاع پروستات را نگاه کرد.

در این سونو بیمار را به پهلو خوابانده و پاهای او را در شکم جمع می کنند و مبدل سونوگرافی را از طریق مقعد وارد کرده و پروستات را بررسی می کنند.

البته گاهی اوقات این سونو را از روی شکم نیز انجام می دهند.

بیوپسی

به برداشتن نمونه های کوچکی از پروستات از طریق سوزن برای بررسی سرطان پروستات بیوپسی می گویند.

نمونه ی مشکوک را بر می دارند و مورد ارزیابی قرار می دهند‌.

چنان چه فرد دارای موارد زیر باشد، پزشک انجام بیوپسی را تجویز می کند:

• در صورتیکه PSA  بالاتر از اندازه ی طبیعی با توجه به سن فرد باشد.
• با معاینه ی رکتال توده ی غیر طبیعی پیدا شده باشد.
• با وجود انجام بیوپسی طبیعی باز هم PSA  افزایش یافته باشد.
• در صورتیکه بیوپسی قبلی نشان دهنده ی پروستات غیر طبیعی بوده ولی سرطانی نبوده باشد.

انجام بیوپسی دارای خطرات و عوارضی به شرح زیر است:

• به وجود آمدن خونریزی ناشی از انجام بیوپسی از نوع خونریزی مقعدی
• ظاهر شدن خون در منی به خاطر انجام بیوپسی
• ایجاد خون در ادرار
• ایجاد مشکل در عمل دفع ادرار
• در موارد کمی باعث ایجاد عفونت در دستگاه ادراری میشود‌.

روش های انجام بیوپسی به دو صورت است:

• وارد کردن سوزن در دیواره راست روده
• ایجاد برشی در ناحیه پرینه (بین مقعد و کیسه بیضه) و وارد کردن سوزن در پروستات و برداشتن نمونه

انجام تصویربرداری مغناطیسی

در این روش با استفاده از ام آر آی تصویری واضح از پروستات و بافت های آن به دست می آید.

با انجام این کار چنان چه فرد سرطان پروستات داشته باشد به خوبی مشخص میشود و وسعت‌ آن را نشان می دهد.

دکتر محمد صادق کشمیری، فلوشیپ اینترونشن قلب و عروق و متخصص داخلی در زمیه درمان آرتروز زانو، درمان واریس، آنژیوپلاستی و … فعالیت می کند.