کلیه چیست؟
به قسمتی از سیستم ایمنی بدن که وظیفه ی دفع سموم بدن، نمک، آب و مایعات اضافی را بر عهده دارد کلیه می گویند.
بیماری های کلیه چه بیماری هایی هستند؟
زمانی که کلیه به خوبی نتواند کار کند و آسیب دیده باشد می گویند که کلیه دچار بیماری شده است.
این آسیب دیدگی و بیماری ممکن این ناشی از دیابت، فشار خون و یا بیماری های مزمن باشد.
با بیمار بودن کلیه، امکان آسیب رسیدن به دیگر قسمت های بدن نیز وجود دارد.
وظیفه ی کلیه
از جمله وظایفی که کلیه بر عهده دارد می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- باعث دفع مواد زائد از بدن میشود.
- باعث دفع دارو ها از بدن میشود.
- تعادل بین مایعات بدن را بر قرار می کند.
- هورمون هایی که باعث تنظیم شدن فشار خون میشود را ترشح می کند.
- باعث تولید ویتامین D شده که موجب تقویت استخوان ها می گردد.
- وظیفه دارد تولید گلبول قرمز خون را کنترل کند.
انواع بیماری های کلیه
این بیماری دارای انواع مختلفی است که می توان آنها را در دسته های زیر قرار داد:
- بیماری های مزمن کلیوی
یکی از شایع ترین انواع بیماری های کلیه، بیماری های مزمن کلیه هستند.
این بیماری جزو بیماری های طولانی مدت است که هر چه زمان می گذرد بهتر نمیشود و ناشی از فشار خون بالا، دیابت، داشتن عفونت های مکرر و انسداد مجاری ادرار می باشد. داشتن فشار خون بالا موجب افزایش فشار بر گلومرول ها میشود.
رگ های خونی ظریف و کوچکی که کار تصفیه ی خون را انجام می دهند گلومرول ها هستند.
هر چه میزان فشار بر این رگ ها زیادتر شود آنها آسیب دیده و عملکردشان با مشکل مواجه میشود و کاهش می یابد.
این کاهش عملکرد به مرور زمان موجب میشود که کلیه دیگر نتواند به خوبی کار کند و نیازمند انجام دیالیز میشود.
با انجام دیالیز مایعاتی که اضافه هستند و مواد زائد داخل خون فیلتر میشود.
همچنین دیابت موجب افزایش سطح قند خون شده و به رگ های خونی کلیه آسیب می رساند زیرا کلیه نمی تواند خون را به خوبی تصفیه کند و چنان چه بدن دارای میزان موارد سمی زیادی شود کلیه دچار نارسائی میشود.
- اختلالات ارثی
این اختلالات در هر دو جنس مونث و مذکر دیده میشود و علائم آن از زمان نوجوانی تا بزرگسالی فرد با وی همراه میشود.
از شایع ترین آنها می توان به کلیه ی پلی کیستیک اشاره کرد و دیگر اختلالات ارثی شامل سندرم آلپورت، التهاب کلیه، هیپراگزالوری اولیه و سیستینوری میشود.
- بیماری های مادرزادی
این بیماری ها شامل نا هنجاری موجود در مجاری ادراری و دستگاه تناسلی فرد است که باعث انسداد میشود و عفونت و تخریب بافت کلیه را در پی دارد.
هر چه تخریب بافت ادامه پیدا کند باعث ایجاد نارسائی مزمن در کلیه می گردد.
- بیماری های اکتسابی
بیماری های نفریت یا التهاب کلیه را در بر می گیرد و شایع ترین آنها گلومرول نفریت است.
تشخیص بیماری های کلیه
ابتدا با انجام آزمایش خون و آزمایش ادرار عملکرد کلیه را بررسی می کنند و سپس آزمایش های زیر را برای ارزیابی بیشتر عملکرد کلیه انجام می دهند:
- انجام آزمایش کراتینین سرم SCr
- انجام آزمایش GFR
- انجام آزمایش آلبومین ادرار
- آزمایش تصویربرداری چون سونوگرافی، عکس هسته ای و سی تی اسکن
- در بعضی مواقع نمونه برداری از بافت کلیه نیز انجام میشود.
علائم وجود اختلال در عملکرد کلیه
- نداشتن تحمل سرما
- داشتن مشکل در ادرار کردن
- داشتن سرماخوردگی و سرگیجه
- داشتن نفس تنگی
- متورم شدن صورت
- داشتن احساس خستگی
- به دلیلی پروتئین زیاد داخل ادرار، ادرار فوم باشد.
- داشتن حالت تهوع و استفراغ
- وجود ادرار های مکرر در طول شب
- متورم شدن دست و پاها
- داشتن حس خارش در بدن
- وجود بوی آمونیاک در نفس فرد
- وجود مشکل در خواب فرد
- کم شدن میزان تیزبینی
- وجود فشار خون بالا
علت ایجاد بیماری های کلیوی
زمانی که یک بیماری باعث اختلال در عملکرد کلیه شود بیماری های کلیوی به وجود می آیند که در طولانی مدت موجب آسیب رسیدن به کلیه می گردد.
از جمله علت هایی که موجب بیماری کلیه میشود می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- وجود دیابت نوع ۱ و۲
- داشتن فشار خون بالا
- وجود التهاب در واحد هایی که وظیفه ی فیلتر کلیه را بر عهده دارند.
- وجود التهاب در لوله های کلیه
- ارثی بودن بیماری های کلیوی
- وجود انسداد در مجاری ادرار ناشی از سرطان، بزرگی پروستات و سنگ کلیه
- وجود ریفلاکس ادراری
- داشتن عفونت های مکرر کلیه ای
عوامل خطرساز برای بیماری های کلیوی
از جمله این عوامل می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- داشتن دیابت و فشار خون بالا
- داشتن بیماری های قلبی و عروقی
- مصرف دخانیات
- چاق بودن فرد
- داشتن نژاد سیاه پوستی
- وجود سابقه ی خانوادگی در ابتلا به این بیماری
- وجود ساختار های غیر طبیعی در کلیه
- بالا رفتن سن
- مصرف مکرر دارو هایی که به کلیه آسیب می رساند.
عوارض بیماری های کلیوی
این بیماری می تواند در قسمت های مختلف بدن فرد تاثیر گذاشته و دارای عوارضی برای وی باشد، از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حبس شدن مایعات در بدن که موجب متورم شدن دست و پاها و بالا رفتن فشار خون و جمع شدن مایع در ریه می گردد.
- موجب بالا رفتن پتاسیم خون شده که برای قلب خطرناک است.
- موجب کم خونی می گردد.
- باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان ها می گردد.
- باعث کم شدن میل جنسی و کاهش باروری میشود.
- باعث آسیب به سیستم عصبی مرکزی می شود.
- باعث کم شدن سطح ایمنی بدن میشود.
- باعث عوارضی برای مادر و جنین در زمان بارداری می گردد.
- باعث آسیب غیر قابل برگشت به کلیه میشود.
درمان بیماری های کلیوی
با توجه به علت بیماری اقدام به درمان آن می کنند ولی با این وجود بیماری های مزمن کلیه اغلب اوقات درمانی ندارند.
درمان کلیه را برای کم کردن عوارض آن، کنترل علائم و کم و کند کردن پیشرفت بیماری به کار می گیرند.
پزشک ابتدا علت بیماری را پیدا کرده و با توجه به آن درمان را انجام می دهد.
با انجام درمان های دارویی برای بیماری های دیگر عوارض بیماری کلیوی را هم می توان کم کرد از جمله این درمان ها می توان موارد زیر را بیان کرد:
- درمان با استفاده از دارو های فشار خون بالا
- درمان با استفاده از دارو های تسکین دهنده ی تورم
- درمان با استفاده از دارو های کم خونی
- درمان به وسیله ی دارو های کاهش سطح کلسترول
- درمان با استفاده از دارو های محافظ استخوان
چنان چه کلیه نتواند به خوبی کار کند و مواد زائد را دفع کند دچار نارسائی کلیوی شده و فرد به بیماری کلیوی در مرحله ی نهایی مبتلا شده است و برای درمان نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه دارد.
آیا کبد چرب در شیوع بیماری های کلیه اثر گذار است؟
کبد چرب با تاثیر گذاری روی عروق موجود در بدن باعث آسیب رسیدن به این عروق می گردد.
این بیماری موجب ایجاد تغییر در اندازه ی فیلتراسیون گلومرولی و میزان مقاومت رگ های کلیوی میشود.
کبد چرب در مراحل اولیه ی خود باعث ایجاد آسیب نمیشود ولی چنان چه پیشرفت کند و سطح چربی در آن بالا برود باعث افزایش فشار خون، بیماری های کلیوی و دیابت می گردد.
طب سنتی بر این نظر است که وجود مشکلات کبدی باعث ایجاد سنگ کلیه می گردد.
با سرد و گرم شدن کبد غلظت خون نیز تحت تاثیر قرار گرفته و با ایجاد تغییر در غلظت خون کلیه شروع به ریزش رسوبات می کند که به این رسوبات سنگ کلیه می گویند.
آیا افرادی که بیماری کلیوی دارند می توانند آنژیوگرافی آرتروز زانو انجام دهند؟
انجام آنژیوگرافی برای افرادی که دارای بیماری های ناشناخته و شدید کلیوی هستند مناسب نمی باشد.
زیرا رنگ کنتراست تزریق شده در رگ ها باید از طریق کلیه از بدن خارج شود و این باعث آسیب به کلیه ی بیمار می گردد و به همین دلیل است که انجام آنژیوگرافی برای این بیماران مناسب نمی باشد.
