به پوشش داخلی رحم آندومتر می گویند.
زمانی که آندومتر (سلول‌های دیواره داخلی رحم) در داخل دیواره های عضلات رحم یعنی میومتر رشد کند آدنومیوز را به وجود می آورد.
این بیماری با سیکل های قاعده ای سنگین و دردناک همراه است زیرا باعث ضخیم شدن دیواره رحم میشود.
آدنومیوز جزو بیماری های خوش خیم بوده و عارضه ناشی از آن این است که زندگی فرد را تحت شعاع قرار می دهد و در فعالیت های روزمره وی اختلال ایجاد می کند.
افراد مبتلا به آدنومیوز در روابط جنسی خود درد زیادی را متحمل شده و در زمان پریودی دارای نفخ شکم و درد شدیدی خواهند بود.
نشانه های ابتلا به آدنومیوز رحم
توجه به شدت این بیماری یعنی خفیف و یا شدید بودن آن نشانه ها متفاوت خواهد بود.
از جمله علائم ناشی از ابتلا به این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- چنانچه فرد در حین خونریزی های قاعدگی خود لخته خون را مشاهده کند.
- اگر فرد در بین دو سیکل ماهیانه خود لکه بینی را مشاهده کند.
- در حین روابط جنسی درد غیر طبیعی را متحمل شود.
- اگر فرد دارای گرفتگی در عضلات خود و درد شدید در زمان قاعدگی باشد.
- اگر فرد دارای خونریزی بسیار شدید در زمان قاعدگی خود باشد.
- چنانچه چرخه پریودی فرد طولانی مدت باشد.
دلیل به وجود آمدن آدنومیوز
علت ایجاد این بیماری مشخص نیست ولی عواملی هستند که در به وجود آمدن آن موثر خواهند بود.
بررسی های انجام شده مشخص شده است که بالا بودن سطح استروژن در بدن باعث ایجاد این بیماری میشود و چنانچه زنان به سن یائسگی نزدیک شده و یائسه میشود این بیماری نیز دیگر از بین خواهد رفت.
برخی از علت های ایجاد این بیماری عبارتند از:
- وجود بافت های اضافی در رحم از دوران کودکی که با افزایش سن فرد و بزرگسال شدن وی این بافت ها نیز رشد می کنند.
- در صورتی که در میومتر سلول های بنیادی وجود داشته باشد.
- در صورتی که به دلیل عواملی چون انجام سزارین و یا یک سری عوامل طبیعی، بافت های غیر طبیعی آدنومیوما شروع به رشد تهاجمی کند.
- چنان چه در اثر داشتن زایمان طبیعی مرزبندی طبیعی که برای سلول های رحم وجود داشته از بین رفته باشد.
عوارض آدنومیوز
این بیماری می‌تواند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و با توجه به خونریزی زیاد از حد آن و درد ناشی از آن که در لگن فردی ایجاد میشود، مانع از انجام روابط جنسی در فرد میشود.
باعث بروز کم خونی در فرد شده و به دلیل کمبود آهن ناشی از خونریزی این عارضه ایجاد میشود.
زمانی که بدن دچار کمبود آهن میشود سلول های قرمزی که وظیفه ی انتقال اکسیژن را بر عهده دارند کم بوده و نتیجه آن باعث بدخلقی، خستگی فرد و همچنین ایجاد سرگیجه در فرد میشود.
این بیماری باعث افزایش استرس و اضطراب در فرد میشود.
تشخیص بیماری ادنومیوز
باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کرده و بعد از پرسیدن سوالاتی، روش های زیر را برای بررسی به کار می گیرد:
انجام دادن معاینات فیزیکی
پزشک با بررسی رحم، علائمی چون وجود تورم در رحم را مورد ارزیابی قرار داده، زیرا چنان چه فرد به این عارضه مبتلا باشد رحمش به اندازه ای ۲ الی ۳ برابر متورم شده است.
از طریق انجام دادن سونوگرافی
در این روش با به کارگیری امواج صوتی استفاده از پروب دستی و حرکت دادن آن روی شکم، تصاویری از رحم را مشاهده کرده و چنان چه تومور و یا توده ای وجود داشته باشد مشخص می گردد.
استفاده کردن از ام آر آی
برای داشتن تشخیص نهایی علاوه بر سونوگرافی انجام ام آر آی را نیز برای بیمار تجویز می کنند.
در ام آر آی از طریق قرارگیری فرد روی تخت و دستگاه و با استفاده از استفاده از امواج الکترومغناطیسی، تصاویری از اندام های داخلی بدن تهیه میشود تا پزشک با استفاده از آن بهتر بتواند بیماری را تشخیص دهد.
عواملی که ریسک آدنومیوز را بالا می برد
علت دقیق این عارضه هنوز مشخص نیست ولی عواملی وجود دارند که ریسک ابتلا به آن را بالا می برند از جمله:
- داشتن سنی بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی
- بچه دار شدن و داشتن زایمان های متعدد
- انجام دادن جراحی در رحم چون انجام سزارین و یا برداشتن فیبروم رحمی
روش های درمان آدنومیوز
چنان چه این بیماری آنقدر خفیف است که در بدن بیمار هیچ گونه علائمی را از خود بروز نداده، نیاز به درمان خاصی نیست ولی در صورت شدید بودن آن و ایجاد مشکل در عملکرد روزانه فرد، روش های زیر را برای درمان و رفع آن به کار می گیرند:
استفاده کردن از داروهای ضد التهابی برای آندومتریوز
از جمله معروف ترین دارو های ضد التهابی می توان ایبوپروفن را معرفی کرد. دارو همانطور که باعث کم شدن درد ناشی از آن میشود میزان خونریزی دوران پریودی را نیز کم می کند.
داروهای ضد التهابی را باید دو یا سه روز پیش از آغاز پریودی شروع و در طول پریودی نیز آن را ادامه داد.
زنانی که باردار هستند نمی توانند از این دارو ها استفاده کنند.
استفاده کردن از داروهای هورمونی برای آندومتریوز
این داروها شامل داروهای خوراکی جهت پیشگیری از بارداری و همچنین داروهای استروژن خوراکی و یا تزریقی و یا دستگاه های ضد بارداری و استفاده از آنالوگ های GnRH چون لوپرولید است.
مصرف این داروهای هورمونی سعی در کنترل کردن میزان استروژن بدن دارند.
انجام دادن ابلیشن آندومتر
ابلیشن آندومتر تکنیکی است که با استفاده از آن آندومتر را تخریب کرده و از بین می برند.
این روش به صورت سرپایی انجام میشود و فرد خیلی زود بهبودی خود را پیدا می‌کند ولی برای همه افراد مناسب نیست زیرا آدنومیوز به صورت عمیق در بافت های عضلات رشد می کند.
انجام دادن آمبولیزاسیون شریان های رحمی برای آندومتریوز
با انجام آمبولیزاسیون سعی در آن دارند که از خونرسانی به عضلات درگیر جلوگیری کرده و موجب کم شدن آدنومیوز شوند.
این روش درمانی برای درمان فیبروم های رحمی نیز به کار گرفته میشود و برای انجام آن نیاز به یک شب بستری در بیمارستان است و جزو روش های کم تهاجمی بوده و از به وجود آمدن اسکار در رحم پیشگیری می کند.
رزونانس که به صورت مغناطیسی متمرکز فرا صوتی هدایت شده و یا MRgFUS
در این روش با استفاده از امواجی که متمرکز است و دارای قدرت بالایی بوده و به وجود آوردن گرما، موجب از بین بردن بافت مورد نظر می‌شوند.
میزان گرما را با استفاده از تصویر تهیه شده از طریق ام آر آی، می توانند کنترل کنند.
به کارگیری این روش می‌دتوان علائم ناشی از آدنومیوز را کنترل نمود.
انجام هیسترکتومی برای آندومتریوز
هیستروکتومی تنها روشی که با استفاده از آب می توان آدنومیوز را به طور کامل از بین برد، انجام جراحی و برداشتن کامل رحم است.
این روش جزو جراحی های سخت بوده و با انجام آن فرد دیگر نمی تواند باردار شود و در صورتی از این روش استفاده میشود که علائم ناشی از این بیماری بسیار شدید باشد.
درمان خانگی آندومتریوز
آندومتریوز یک بیماری مزمن و التهابی است که می تواند باعث درد شدید لگنی، مشکلات قاعدگی و حتی ناباروری شود.
اگرچه درمان های پزشکی مانند داروهای هورمونی و جراحی برای کنترل این بیماری وجود دارند، برخی از روش های خانگی می توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
در ادامه چند روش مؤثر برای کنترل آندومتریوز در خانه معرفی می شود:
رژیم غذایی ضدالتهابی:
مصرف غذاهای سرشار از امگا ۳ (مانند ماهی سالمون و گردو)، سبزیجات برگ سبز، زردچوبه، زنجبیل و روغن زیتون به کاهش التهاب کمک می کند.
باید از مصرف غذاهای فرآوری شده، لبنیات پرچرب و قندهای تصفیه شده پرهیز کرد.
دمنوش های گیاهی:
نوشیدن دمنوش هایی مانند زنجبیل، بابونه و نعناع می تواند به کاهش التهاب و گرفتگی های رحمی کمک کند.
زنجبیل خاصیت ضدالتهابی دارد و می تواند دردهای ناشی از آندومتریوز را کاهش دهد.
استفاده از کمپرس گرم:
گرما به شل شدن عضلات لگن و کاهش دردهای قاعدگی کمک می کند.
می توان از کیسه آب گرم یا پدهای حرارتی روی شکم و کمر استفاده کرد.
ورزش و یوگا:
انجام تمرینات سبک مانند یوگا، پیاده روی و شنا باعث بهبود گردش خون، کاهش استرس و تنظیم هورمون ها می شود که می تواند در کاهش علائم آندومتریوز مؤثر باشد.
مدیریت استرس:
مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و ماساژ آرامش بخش می توانند از استرس و افزایش التهاب جلوگیری کنند.
استرس زیاد می تواند علائم آندومتریوز را تشدید کند.
با رعایت این روش های خانگی، می توان تا حدی علائم آندومتریوز را کنترل و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
تفاوت آدنومیوز با آندومتریوز
آدنومیوز و آندومتریوز هر دو بیماری های مربوط به بافت رحم هستند که علائم مشابهی دارند، اما از نظر مکانیزم و محل وقوع تفاوت های قابل توجهی دارند.
آدنومیوز به وضعیتی گفته می شود که بافت داخلی رحم (آندومتر) به داخل عضله رحم (میاستومیومتریوم) نفوذ می کند.
این وضعیت باعث التهاب، بزرگ شدن و درد در رحم می شود و معمولاً علائم آن شامل خونریزی غیرطبیعی رحم، درد شدید در دوران قاعدگی و افزایش حجم رحم است.
آدنومیوز می تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و درمان آن معمولاً شامل داروهای مسکن، هورمون درمانی یا حتی جراحی است.
در مقابل، آندومتریوز زمانی اتفاق می افتد که بافت آندومتر، که معمولاً در داخل رحم رشد می کند، در خارج از رحم رشد کند، به ویژه در تخمدان ها، لوله های فالوپ، یا دیگر اندام های لگنی.
این بافت ها همچنان تحت تأثیر چرخه قاعدگی قرار دارند، به این معنا که در طول دوره قاعدگی خونریزی می کنند و باعث التهاب و درد شدید می شوند.
علائم آندومتریوز شامل درد مزمن لگنی، درد شدید در طول قاعدگی، مشکلات باروری و گاهی اوقات خونریزی های غیرعادی است.
درمان این بیماری می تواند شامل داروهای هورمونی، مسکن ها، جراحی یا حتی روش های کمکی برای بارداری باشد.
تفاوت اصلی میان آدنومیوز و آندومتریوز در مکان و نوع رشد بافت آندومتر است.
در آدنومیوز، بافت آندومتر به عضله رحم نفوذ می کند، در حالی که در آندومتریوز، این بافت خارج از رحم رشد می کند.
علاوه بر این، آدنومیوز معمولاً باعث افزایش حجم رحم و درد در دوران قاعدگی می شود، در حالی که آندومتریوز ممکن است مشکلات جدی تری مانند ناباروری را ایجاد کند.
درمان های این دو بیماری متفاوت است و بسته به شدت و محل وقوع بیماری، روش های مختلفی مانند دارو، هورمون درمانی، یا جراحی برای هر کدام توصیه می شود.
آیا آدنومیوز باعث ناباروری می شود؟
آدنومیوز می تواند باعث ناباروری شود، اما میزان تأثیر آن بر بارداری به شدت بیماری و شرایط فردی بیمار بستگی دارد.
در آدنومیوز، بافت داخلی رحم (آندومتر) به داخل عضله رحم نفوذ می کند که منجر به التهاب، ضخیم شدن دیواره رحم و تغییرات ساختاری در آن می شود.
این تغییرات می توانند کاشت جنین در دیواره رحم را دشوار کنند و احتمال سقط جنین را افزایش دهند.
علاوه بر این، التهاب مزمن ناشی از آدنومیوز ممکن است بر عملکرد اسپرم و تخمک تأثیر منفی بگذارد و فرآیند لقاح را مختل کند.
با این حال، ناباروری ناشی از آدنومیوز در همه افراد یکسان نیست و برخی زنان مبتلا به این بیماری همچنان قادر به بارداری طبیعی هستند.
روش های درمانی مانند هورمون درمانی، داروهای ضدالتهابی و در برخی موارد جراحی، می توانند به بهبود شرایط رحم و افزایش احتمال بارداری کمک کنند.
روش های کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای زنانی که با مشکلات باروری ناشی از آدنومیوز مواجه هستند، می تواند گزینه مؤثری باشد.
در نهایت، ارزیابی دقیق توسط متخصص زنان و زایمان برای تعیین بهترین روش درمانی در افراد مبتلا به آدنومیوز ضروری است.
آیا آدنومیوز سرطان است؟
آدنومیوز یک بیماری غیرسرطانی (خوش خیم) است و ارتباط مستقیمی با سرطان ندارد.
این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی بافت آندومتر در داخل عضله رحم ایجاد می شود و می تواند باعث درد شدید و خونریزی های غیرطبیعی شود، اما سرطانی شدن آن بسیار نادر است.
با این حال، در برخی موارد نادر، آدنومیوز ممکن است با افزایش خطر برخی مشکلات رحمی همراه باشد.
برای اطمینان از سلامت رحم و تشخیص دقیق، انجام معاینات منظم توسط متخصص زنان توصیه می شود.
