آنژیوگرافی چیست؟

شاید برای شما یا اطرافیانتان پیش آمده باشد که برای درمان برخی از آسیب ها و بیماری های داخلی آنژیوگرافی انجام داده باشید.

در این مطلب اطلاعاتی در مورد آنژیوگرافی در اختیارتان قرار خواهیم داد تا آگاهی بیشتری نسبت به این فرایند تشخیصی و درمانی داشته باشید.

آنژیوگرافی روندی است که متخصصان به واسطه آن اطلاعات دقیق تری از وضعیت عروق تهیه می کنند و این اطلاعات قبل از انجام هرگونه جراحی داخلی به پزشک کمک شایانی خواهد کرد.

انجام آنژیوگرافی در مواردی به پزشک کمک می کند تا بسیاری از درمان های تخصصی را بدون نیاز به جراحی انجام دهند، البته در مواردی آنژیوگرافی حین جراحی های داخلی اطلاعات دقیقی را به پزشک خواهد رساند.

به طور کلی آنژیوگرافی به منظور تشخیص آسیب های داخلی استفاده میشود و عملی سرپایی بوده که از طریق کشاله ران یا مچ دست انجام می پذیرد.

برای انجام آنژیوگرافی بخش های مختلف بدن از جمله رحم پزشک ابتدا یک کاتتر را وارد فضای داخلی عروق می کند.

البته ماده حاجب در ابتدا به عروق تزریق میشود، به واسطه انجام آنژیوگرافی پزشک می تواند هرگونه تنگی عروق یا اتساع و انسداد را در تصاویر مشاهده کرده و بهترین عملکرد را برای رفع مورد پیش آمده انجام می دهند.

آنژیوگرافی رحم چیست؟

بیماری های رحمی از جمله مشکلاتی است که اغلب بانوان در سنین مختلف تجربه می کنند اما پزشکان در این مورد تلاش می کنند از روش های درمانی استفاده کنند که کمترین میزان خطر و عوارض را در پی داشته باشند.

گاهی اوقات پزشکان برای درمان برخی بیماری های رحمی مانند فیبروم از روش هایی مثل آنژیوگرافی استفاده می کنند.

فیبروم رحم یکی از شایع ترین بیماری های زنان است که حدوداً ۴۰ درصد بانوان در سن ۱۵ تا ۵۰ سالگی به این عارضه مبتلا میشوند.

به یاد داشته باشید که فیبروم مهمترین علت ایجاد ناباروری در زنان است که اغلب با خونریزی های شدید و دردهای پیوسته در ناحیه رحم و لگن همراه می باشد.

از آنجایی که فیبروم ها توده های خوش خیم شناخته میشوند احتمال برداشت و درمان آنها زیاد است اما پزشکان در مواردی می توانند با انجام آنژیوگرافی اقدام به رفع این توده کرده و درمان قطعی برای بانوان خواهد بود.

تحقیقات انجام شده نشان می دهد که برای درمان فیبروم رحم همیشه نیاز به جراحی نیست بلکه سایر روش ها از جمله آنژیوگرافی که از طریق شریان های پا انجام میشود امکان درمان دارد.

پزشک به این واسطه می تواند کاتتر را وارد رحم کرده و رگ متصل به فیبروم را مسدود می کند، با انجام این کار تغذیه فیبروم ها محدودتر شده و به مرور زمان از بین می روند.

زمانی که پزشک برای درمان فیبروم روش آنژیوگرافی را انتخاب می کنند اهمیتی ندارد که این عارضه به چه علت به وجود آمده باشد و هدف اصلی رفع توده ها خواهد بود.

در این مورد می توان عوامل ژنتیکی، تغذیه افراد و تاثیر برخی از داروها و ناهماهنگی در میزان هورمون ها را در پدیدار شدن این عارضه موثر دانست.

در هر صورت متخصصان با روش آنژیوگرافی و مسدود کردن خونرسانی و تغذیه این توده ها می توانند به از بین رفتن آنها کمک شایانی کنند.

مزایای آنژیوگرافی رحم

بسیاری از کسانی که به بیماری های رحمی مبتلا هستند به دنبال روش های درمانی قطعی می باشند تا بتوانند سلامت این عضو مهم را حفظ کنند.

البته متخصصانی که در این زمینه فعالیت می کنند تمام مهارت خود را به کار گرفته تا بتوانند با درمان های نوین و تخصصی و البته کمترین میزان عوارض آسیب های رحمی را برطرف کرده تا این عضو حساس و مهم در بدن بانوان به عملکرد طبیعی خود ادامه دهد.

یکی از روش های موثر برای بررسی آسیب های رحمی و تا حدودی درمان اختلالات پیش آمده آنژیوگرافی است.

اگر بخواهیم در مورد آنژیوگرافی رحم و مزایای آن صحبت کنیم در قدم اول باید به تشخیص بیماری هایی اشاره کرد که مربوط به عروق خونی هستند.

گاهی اوقات متخصصان با اصلاح یا توقف عروق خونرسان به بیماری های رحمی از جمله فیبروم و دیگر توده ها می توانند این عارضه را درمان کرده و از گسترش و رشد بیش از حد آن جلوگیری خواهند کرد.

به واسطه آنژیوگرافی پزشکان تصویربرداری دقیقی از عروق خونی دریافت می کنند و متوجه خواهند شد که کدام مسیر به توده های موجود در رحم ختم میشود و می توانند درمان قطعی و فوری را در این مورد اعمال نمایند.

زمانی که آنژیوگرافی رحم انجام میشود شاید پزشک در همان لحظه نتواند اقدامات درمانی را انجام دهد.

اما با کسب اطلاعات گسترده از وضعیت بیمار و نحوه پیشروی اختلالات پیش آمده می توانند بهترین و کاربردی ترین روش درمانی را در پیش بگیرند.

این مسئله نه تنها در تشخیص و درمان بیماری به پزشک کمک می کند بلکه سبب بهبود سریع تر وضعیت جسمانی بیماران شده و از خطرات بیشتر جلوگیری خواهد کرد.

با تمام این تفاسیر می توان گفت که بزرگترین مزیت آنژیوگرافی رحم کم خطر بودن این فرایند تشخیصی و درمانی است.

آنژیوگرافی یک روش ایمن و موثر برای درمان آسیب های داخلی به شمار آمده و اگر این فرایند برای بررسی و درمان آسیب های رحمی استفاده شود با کمترین میزان عوارض نسبت به روش های قدیمی به پزشک کمک می کند تا تشخیصی دقیق و بدون خطا داشته باشند.

با این حال می توان گفت که اگر پزشک بنا به دلایل مختلف آنژیوگرافی را برای بیماران مبتلا به آسیب های رحمی مناسب بداند می توانند بدون هیچگونه شک و نگرانی برای انجام آنژیوگرافی اقدام کنند.

اگر  این فرآیند توسط متخصصان برتر و با تجهیزات نوین انجام شود نه تنها خطرناک نیست بلکه برای درمان و تشخیص بهتر بیماری های رحمی به پزشک کمک زیاد خواهد کرد.

کاربردهای اصلی آنژیوگرافی رحم در پزشکی

دلایل انجام آنژیوگرافی رحم

موارد منع انجام آنژیوگرافی رحم

بارداری یکی از مهم‌ترین موارد منع انجام آنژیوگرافی رحم است. در دوران بارداری، استفاده از روش‌های تصویربرداری که از اشعه ایکس استفاده می‌کنند، ممکن است به جنین آسیب برساند.

به همین دلیل، انجام آنژیوگرافی رحم در زنان باردار تنها در شرایط بسیار ضروری و با رعایت اقدامات محافظتی انجام می‌شود.

اگر اطلاعات تشخیصی لازم را بتوان با روش‌های غیرتهاجمی مانند سونوگرافی یا MRI به دست آورد، ترجیح داده می‌شود که از این روش‌ها استفاده شود.

آلرژی به مواد حاجب (کنتراست) نیز می‌تواند از انجام آنژیوگرافی رحم جلوگیری کند.

در این روش، برای مشاهده دقیق عروق خونی از مواد حاجب تزریقی استفاده می‌شود.

افرادی که به این مواد حساسیت دارند ممکن است دچار واکنش‌های آلرژیک شدید شوند.

در چنین مواردی، پزشک ممکن است از مواد جایگزین یا روش‌های تصویربرداری دیگر استفاده کند.

در صورت وجود بیماری‌های کلیوی پیشرفته، انجام آنژیوگرافی می‌تواند خطرناک باشد زیرا دفع مواد حاجب توسط کلیه‌ها ممکن است با مشکل مواجه شود و باعث تشدید آسیب‌های کلیوی شود.

وجود عفونت یا التهاب فعال در بدن یکی دیگر از موارد منع انجام آنژیوگرافی رحم است.

انجام این روش در حضور عفونت می‌تواند خطر گسترش عفونت به مناطق دیگر بدن را افزایش دهد.

علاوه بر این، در بیمارانی که دچار اختلالات انعقادی هستند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، آنژیوگرافی باید با احتیاط بسیار انجام شود، زیرا خطر خونریزی شدید وجود دارد.

در این شرایط، پزشکان معمولاً ابتدا وضعیت بیمار را تثبیت کرده و سپس در صورت نیاز به بررسی بیشتر، از روش‌های جایگزین استفاده می‌کنند.

تشخیص فیبروم رحم با آنژیوگرافی

تشخیص فیبروم رحم با آنژیوگرافی یکی از روش‌های دقیق و پیشرفته برای بررسی این توده‌های خوش‌خیم است.

در این روش، با استفاده از تزریق مواد حاجب به عروق خونی و تصویربرداری دقیق با اشعه ایکس، پزشکان می‌توانند عروق تغذیه‌کننده فیبروم‌ها را شناسایی کنند.

این تصاویر نشان می‌دهند که فیبروم‌ها چگونه از خون‌رسانی بهره می‌برند و در چه موقعیتی قرار دارند.

آنژیوگرافی رحم نه‌تنها به تشخیص موقعیت و اندازه فیبروم کمک می‌کند، بلکه اطلاعات مهمی را برای درمان مداخله‌ای مانند آمبولیزاسیون عروق فیبروم ارائه می‌دهد.

این روش به‌ویژه برای بیمارانی که گزینه‌های جراحی سنگین را نمی‌پذیرند، بسیار مفید است.

خطرات و عوارض احتمالی آنژیوگرافی رحم

در ادامه این مقاله از سایت دکتر محمدصادق کشمیری به عوارض و خطرات آنژیوگرافی می پردازیم.

واکنش‌های آلرژیک به مواد حاجب:

یکی از خطرات رایج در آنژیوگرافی رحم، واکنش آلرژیک به مواد حاجب مورد استفاده در این روش است.

این مواد برای تصویربرداری دقیق از عروق خونی تزریق می‌شوند، اما در برخی افراد می‌توانند باعث واکنش‌هایی مانند خارش، قرمزی پوست، کهیر، یا در موارد شدیدتر، شوک آنافیلاکسی شوند.

پیش از انجام آنژیوگرافی، پزشکان معمولاً تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کنند و در صورت سابقه آلرژی، اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از مواد جایگزین یا داروهای ضدحساسیت را توصیه می‌کنند.

خطر آسیب به کلیه‌ها:

مواد حاجب تزریقی در آنژیوگرافی از طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند، بنابراین بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی، به‌ویژه افراد مسن یا مبتلایان به بیماری‌های مزمن کلیه، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای آسیب کلیوی قرار گیرند.

این وضعیت که به آن نفروپاتی ناشی از مواد حاجب گفته می‌شود، می‌تواند عملکرد کلیه را مختل کند.

به همین دلیل، پیش از انجام آنژیوگرافی، عملکرد کلیه‌ها از طریق آزمایش‌های خون بررسی می‌شود و در صورت نیاز، اقدامات حمایتی انجام می‌گیرد.

خونریزی یا آسیب به عروق خونی:

در طول آنژیوگرافی، یک کاتتر از طریق شریان وارد بدن می‌شود که می‌تواند باعث آسیب به عروق یا خونریزی در محل ورود شود.

این مشکل به‌ویژه در افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند یا دچار اختلالات انعقادی هستند، بیشتر دیده می‌شود.

پزشکان برای کاهش این خطر، تکنیک‌های دقیق و مراقبت‌های خاص پس از انجام آنژیوگرافی را اعمال می‌کنند، اما همچنان احتمال خونریزی یا ایجاد هماتوم وجود دارد.

عفونت یا عوارض نادر دیگر:

هرچند آنژیوگرافی رحم یک روش کم‌تهاجمی است، اما مانند هر مداخله پزشکی دیگر، خطر عفونت وجود دارد، به‌ویژه اگر استانداردهای بهداشتی رعایت نشود.

علائمی مانند تب، تورم، یا درد در محل ورود کاتتر ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد.

در موارد بسیار نادر، عوارض جدی‌تری مانند آمبولی یا آسیب به سایر اندام‌ها نیز ممکن است رخ دهد.

بیمار باید هرگونه علائم غیرطبیعی را به پزشک گزارش دهد تا اقدامات درمانی سریع انجام شود.

آمادگی‌های لازم قبل از انجام آنژیوگرافی رحم

از انواع مواردی که باید قبل از انجام آنژیوگرافی رحم به آنها توجه کنید را در ادامه برایتان آورده ایم.

بررسی تاریخچه پزشکی و آزمایش‌های پیش از عمل:

پیش از انجام آنژیوگرافی رحم، پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند تا از وجود شرایطی مانند حساسیت به مواد حاجب، اختلالات انعقادی، یا بیماری‌های کلیوی مطلع شود.

آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه‌ها و سطح فاکتورهای انعقادی انجام می‌شود.

اگر بیمار داروهای خاصی مانند رقیق‌کننده‌های خون مصرف می‌کند، ممکن است نیاز به قطع موقت آن‌ها باشد تا خطر خونریزی کاهش یابد.

در صورت وجود هرگونه عفونت فعال، درمان عفونت قبل از انجام آنژیوگرافی ضروری است.

پرهیز از خوردن و آشامیدن:

معمولاً از بیمار خواسته می‌شود که از چند ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی (معمولاً ۶ تا ۸ ساعت) از خوردن و آشامیدن خودداری کند.

این امر به کاهش خطر عوارض ناشی از بی‌حسی موضعی یا مواد حاجب کمک می‌کند.

بیمار باید در روز عمل از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین اجتناب کند، زیرا ممکن است بر فشار خون تأثیر بگذارد.

آماده‌سازی عمومی و هماهنگی با تیم درمانی:

بیمار باید در روز عمل لباس‌های راحت بپوشد و تمام زیورآلات یا اشیای فلزی را کنار بگذارد، زیرا ممکن است بر فرآیند تصویربرداری تأثیر بگذارند.

قبل از انجام آنژیوگرافی، پزشک و تیم درمانی روند عمل را توضیح می‌دهند و بیمار فرم رضایت‌نامه را امضا می‌کند.

بیمار باید از حضور یک همراه برای کمک در بازگشت به خانه اطمینان حاصل کند، زیرا ممکن است پس از عمل به دلیل بی‌حسی یا آرام‌بخش کمی احساس ضعف یا سرگیجه داشته باشد.

مراقبت های بعد از آنژیوگرافی

عموماً مراقبت های بعد از آنژیوگرافی برای تمامی بیماران یکسان است، حتی اگر آنژیوگرافی در رحم انجام شده باشد باز هم بیماران موظفند مراقبت های تخصصی را انجام داده تا سلامت آنها حفظ شود.

بیماران موظفند حداقل ۲۴ ساعت بعد از انجام آنژیوگرافی بر روی تخت استراحت کرده و هیچگونه فعالیت بدنی انجام ندهند، همچنین تا ۱۲ ساعت خم کردن اجزایی که جهت آنژیوگرافی استفاده شده اند ممنوع است.

آنژیوگرافی از کشاله ران یا مچ دست انجام میشود و برش در هر محدوده که اعمال شده باشد نباید تا ۱۲ ساعت محل مورد نظر را فشار داده یا تکان دهید.

توصیه میشود که در این مدت زمان به هیچ عنوان فعالیت های شدید و سنگین را انجام نداده و اگر تورم یا دردی را در محل آنژیوگرافی احساس می کنید می توانید از داروهای مسکن استفاده کنید.

البته در مواردی استفاده از کمپرس گرم یا سرد طبق زمان بندی که پزشک اعلام می کند مناسب خواهد بود.

فراموش نکنید که بعد از انجام آنژیوگرافی احتمال خونریزی از محل ورود و خروج کاتتر وجود دارد به همین دلیل مهم است که مراقبت ها را انجام داده و تا حد ممکن از اعمال فشار به محل مورد نظر خودداری نمایید.

فراموش نکنید که تعویض به موقع پانسمان و تمیز نگه داشتن محل مورد نظر به بهبود سری تر کمک می کند و از ایجاد خونریزی و حتی عفونت پیشگیری خواهید کرد.

شاید آنژیوگرافی به نظر فرایندی ساده و معمول به نظر برسد اما مراقبت های حین جراحی که توسط پزشک انجام میشود و نکاتی که بعد از انجام آنژیوگرافی باید توسط بیماران انجام پذیرد هر کدام از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و به بازگشت سلامت بیماران کمک شایانی می کند، کوتاهی در این زمینه عواقب زیادی در پی دارد.