دستگاه گوارش
به لوله توخالی بلندی که از دهان تا مقعد را پوشش داده و حدود ۷ متر می باشد دستگاه گوارشی می گویند این لوله از قسمت های دهان به سمت حلق، مری فرد، معده و همچنین روده کوچک، روده بزرگ و راست روده را پوشش داده است.
از جمله اجزای اصلی آناتومی گوارشی می توان به غده های بزاقی، غده های موجود در دیواره های معده و روده، لوزالمعده ی فرد و کبد وی اشاره نمود.
این دستگاه دارای مقداری باکتری است که هم به هضم غذا کمک می کند وهم موجب کمک به گردش خون در بدن، هورمون های عصبی بدن و اعصاب می کند.
غذا در داخل دهان به وسیله ی دندان ها و ترشحات بزاقی موجود در دهان ترکیب شده و نرم میشود و بعد از طریق گلو به حلق و سپس به مری و معده ی فرد می رود و بعد از معده وارد بخش روده می گردد.
به طور کلی عملکرد دستگاه گوارش به شرح زیر است:
دهان
دریافت کردن غذا از طریق دهان صورت می گیرد و در آن جویده شده و مخلوط می گردد و چربی ها و کربوهیدرات ها شکسته شده و غذا به حلق انتقال پیدا می کند.
حلق
وظیفه ی انتقال دادن غذا از حفره دهانی به سمت مری را بر عهده دارد.
مری
وظیفه انتقال دادن غذا از حلق به معده را بر عهده دارد.
معده
به وسیله شیره معده غذا را نرم و مخلوط کرده و کیموس را ایجاد می کند و همچنین باعث تجزیه شیمیایی پروتئین ها، آزاد کردن توده های غذایی، جذب کردن موادی که محلول در چربی هستند مثل الکل میشود.
روده ی کوچک
وظیفه مخلوط کردن کیموس با شیره گوارشی را بر عهده دارد و باعث حرکت آهسته ی غذا، جذب شدن مواد مغذی موجود در آن و همچنین جذب موادی که از تجزیه کردن کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها حاصل میشود، می گردد.
روده ی بزرگ
باعث شکستن بیشتر در مواد هضم شده ای که باقی مانده اند می گردد و جذب بیشتر آب، ویتامین ها به وسیله ی باکتری های روده را به همراه دارد و سپس مواد دفعی را به راست روده هدایت کرده و آنها را دفع می کند.
غدد گوارشی که وظیفه ی کمک به دستگاه گوارشی را بر عهده دارند
کبد برای کمک کردن به محلول شدن چربی ها و جذب و هضم آن ها از طریق تولید کردن نمک های صفراوی، و کیسه صفرا برای ذخیره کرده و تغلیظ شدن و ترشح کردن صفرا، و پانکراس برای تولید کردن آنزیم هایی که مربوط به گوارش و بی کربنات است.
بیوپسی چیست؟
زمانی که بافت های بدن مشکوک به ابتلا به نوعی بیماری باشند و آزمایشات اولیه نشان دهنده موارد غیر طبیعی باشد پزشک انجام دادن نمونه برداری و بیوپسی را برای بیمار تجویز می کند.
پزشک از طریق آزمایشات انجام شده و عکسبرداری ها سلول های غیر طبیعی را مشاهده کرده و برای بررسی کردن این سلول ها و خوش خیم و یا بدخیم بودن آنها انجام بیوپسی را برای بیمار تجویز می نماید. تنها راه قطعی و همچنین مطمئن برای تشخیص سرطان انجام دادن بیوپسی است که روش کم درد و بدون عارضه می باشد.
نمونه ای که از طریق بیوپسی خارج می کنند را در آزمایشگاه در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهند و چگونگی انجام بیوپسی با توجه به محل بافت مورد نظر صورت می گیرد.
سرطان دستگاه گوارش
سرطان دستگاه گوارش مربوط به بدخیمی موجود در دستگاه گوارش و ارگان های مربوط به هضم می باشد. ارگان های هضم شامل مری، معده، مجاری صفراوی، پانکراس و روده ی کوچک، بزرگ و راست روده می باشد. چنان چه سلول ها شروع به تکثیر به صورت غیر طبیعی کنند باعث سلول‌های سرطانی شده و توده‌های سرطانی را ایجاد می کنند. پزشک ابتدا شرایط بیمار را مورد ارزیابی قرار می دهد و چنانچه با استفاده از آزمایشات و دیگر روش های تشخیصی وجود سرطان را در این نواحی را تشخیص داده باشد، انجام نمونه برداری را جهت تشخیص مرحله سرطان و نوع آن تجویز می کند.
تومور استرومال دستگاه گوارش یکی از انواع سرطان هایی است که بسیار در دستگاه گوارش ایجاد شده و از جمله بیماری های گوارشی می باشد و بیشتر در نواحی معده و روده کوچک ایجاد میشود. این تومور در اکثر مواقع بدخیم بوده و امکان ایجاد در بخش های دیگر دستگاه گوارش نیز برای آن وجود دارد. معمولا علت ایجاد آن تغییر در DNA می باشد.
بیوپسی دستگاه گوارش
جهت تشخیص دادن نوع سرطان موجود در دستگاه گوارش پزشک انجام بیوپسی را برای بیمار مناسب می داند و انجام آن به این صورت است که با استفاده از سوزنی باریک بافتی از تومور مورد نظر را خارج کرده و در آزمایشگاه مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد. برای انجام دادن بیوپسی همانند روش آندوسکوپی عمل می کنند و لوله را وارد دستگاه گوارش کرده و از طریق سوزن موجود در سر لوله اقدام به برداشت بافت جهت نمونه برداری می کنند. چنانچه با استفاده از آندوسکوپی نتوانند نمونه را به خوبی بردارند مجبور به استفاده از روش جراحی جهت نمونه برداری هستند.
مراحل کار بیوپسی از دستگاه گوارش
- برای انجام بیوپسی باید شکم بیمار خالی بوده پزشک به راحتی بتواند نواحی را مشاهده کند بنابراین بیمار باید ۶ الی ۱۲ ساعت پیش از انجام آن ناشتا باشد و آدامس و یا آبنبات استفاده نکند.
- بیمار باید از مصرف هرگونه داروی رقیق کننده خون پیش از انجام بیوپسی خودداری کند.
- آندوسکوپی را به وسیله متخصص بیهوشی و متخصص گوارش انجام می دهند. معمولاً از بیهوشی متوسط و یا عمیق برای بیمار استفاده می کنند و متخصص بیهوشی بیمار را تحت نظر دارد.
تزریق مواد بیهوشی و یا آرامبخش به صورت وریدی از قسمت بازو و یا دست فرد انجام میشود و با استفاده از مواد بی‌حسی گلوی فرد را بی‌حس می کنند تا درصد ایجاد رفلکس حلقی را کاهش دهند.
- بیمار را به پهلوی چپ می خوابانند و گاردی پلاستیکی جهت محافظت از دندان در اختیار بیمار قرار می گیرد و لوله‌ای را جهت تنفس بهتر بیمار در بینی وی قرار می دهند.
- در این مرحله پزشک آندوسکوپ را از طریق دهان و گلو وارد دستگاه گوارش می کند. آندوسکوپ مجهز به دوربین و لامپ می باشد و بدین وسیله پزشک نواحی موجود در دستگاه گوارش را مورد ارزیابی قرار می دهد و نقاطی که دارای بافت های غیر طبیعی و سلول های غیرطبیعی هستند را مشخص کرده و ابزاری را جهت برداشتن بافت های غیر طبیعی از طریق آندوسکوپ وارد دستگاه گوارش می کند. سپس از طریق این ابزار نمونه را از محل مورد نظر خارج کرده جهت آزمایش با آزمایشگاه ارسال می کنند.
- پزشک بعد از اینکه فرد هوشیاری خود را به دست آورد وی را مرخص کرده و جهت استراحت به منزل می فرستد.
مواردی که بیمار بعد از بیوپسی دستگاه گوارش باید رعایت کند چیست؟
- برای ۲۴ ساعت از رانندگی کردن خودداری کنید.
- به تنهایی از وسایل مربوط به حمل و نقل عمومی استفاده نکنید.
- کارهای سنگین انجام ندهید.
- تصمیم گیری های مهم نگیرید و اسناد حقوقی را امضا نکنید.
- از الکل استفاده نکنید.
- بهتر است که از غذاهای نرم استفاده کنید و طی ۴۸ ساعت بعد از انجام نمونه برداری از غذا های سبک و در وعده های کوچک استفاده کنید.
