سرطان ریه چیست؟
نوعی بیماری ریوی می باشد که قسمت های زیادی از ریه را درگیر کرده و به دو نوع خوش خیم و بد خیم تقسیم می گردد. این بیماری در بیشتر مواقع از خود ریه شروع میشود ولی گاهی وقت ها نتیجه ی انتشار دیگر سرطان ها به این قسمت است.
زمانی که سلول های ریه شروع به رشد غیر طبیعی و بی رویه در بافت ریه کنند و از کنترل خارج گردند باعث ایجاد توده های سرطانی میشوند.
انواع سرطان ریه
سرطان ریه دارای دو نوع اصلی است:
- سرطان ریه سلول بزرگ یا NSCLC
یکی از شایع ترین نوع های سرطان ریه است که به دیگر بافت ها منتقل نمیشود. آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول سنگفرشی دو نوع شایع این سرطان است و نمونه های غیر شایع این سرطان نیز شامل کارسینوم آدنوسکواموس و سارکوماتوئید است. ۸۰ درصد از سرطان های ریه مربوط به سرطان سلول بزرگ می باشد.
- سرطان ریه سلول کوچک یا SCLL
این سرطان دارای سرعت رشد بالایی است و درمان آن نیز بسیار دشوار است. بیشتر شبیه تومور هایی کوچک در داخل ریه دیده می شوند که قبلا به دیگر قسمت های بدن فرد انتقال پیدا کرده است. از انواع این سرطان می توان به کارسینوم سلول جو و کارسینوم سلول کوچک ترکیبی اشاره کرد.
سرطان هایی که به ریه سرایت می کنند
گاهی اوقات سرطان از دیگر اندام های بدن شروع شده و بعد به ریه انتقال پیدا می کند. به این سرطان ها سرطان ریه نمی گویند زیرا نقطه ای ایجاد و شروع آنها محلی دیگر بوده است.
علائم سرطان ریه
از علائم سرطان ریه که در مراحل اولیه این سرطان مشخص می گردد می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- داشتن سرفه های مداوم ۲ تا ۳ هفتگی که بهبود پیدا نکند.
- زیاد شدن سرفه ها با گذشت زمان
- خارج شدن خون همراه با سرفه کردن
- وجود عفونت در قفسه ی سینه ی فرد
- داشتن درد در قفسه ی سینه در هنگام سرفه یا نفس کشیدن فرد
- داشتن نفس تنگی به صورت مداوم
- وجود درد در استخوان های فرد
- داشتن خستگی زیاد از حد و مداوم
برخی علائم نیز وجود دارند که کمتر در بین مبتلایان شایع است از جمله:
- وجود تغییرات ظاهری در انگشتان که به کلابینگ انگشتان معروف است.
- وجود اختلال و درد در بلع فرد
- وجود خس خس در قفسه ی سینه ی فرد
- داشتن صدایی خشن در زمان تنفس فرد
- متورم شدن صورت فرد
- داشتن حالت تهوع و سردرد
- داشتن حملات مکرر و مداوم ذات الریه
- متورم شدن غدد لنفاوی قفسه ی سینه
علائم خطرناک سرطان ریه شامل موارد زیر است:
- سرفه کردن به صورت مداوم و نفس تنگی داشتن
- جمع شدن مایعی در اطراف ریه ی فرد
- داشتن خستگی زیاد از حد
- بی اشتها شدن فرد و کم شدن وزن یهویی
- وجود حالت تهوع و استفراغ در فرد
علت سرطان ریه
عوامل زیر موجب بروز سرطان ریه میشوند و ریسک ابتلا به آن را بالا می برند:
- مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دخانیات
- تماس پیدا کردن با پنبه نسوز
- تماس پیدا کردن با گاز رادون
- تماس داشتن با مواد شیمیایی چون آرسنیک، نیکل و دوده
- داشتن عفونت HIV
- وجود سابقه ی خانوادگی در ابتلا به این بیماری
- داشتن سابقه ی ابتلا به دیگر بیماری های ریوی چون فیبروز
مراحل سرطان ریه
مراحل سرطان ریه به شرح زیر می باشد:
- مرحله ی پنهان سرطان
در این مرحله سرطان در آزمایشات قابل تشخیص نیست و سلول های سرطانی در خلط و مخاط بیمار وجود دارد.
- مرحله ۰ سرطان
سلول های سرطانی در لایه های بیرونی مشاهده میشود.
- مرحله ۱ سرطان
سلول سرطانی در ریه وجود دارد ولی کوچک است و حدود ۴ سانتی متر است و به دیگر قسمت ها انتشار پیدا نکرده است.
- مرحله ی ۲ سرطان
سلول سرطانی اندازه ی ۷ سانتی متر و کوچک تر دارد و ممکن است به غدد لنفاوی و دیگر بافت ها سرایت پیدا کرده باشد.
- مرحله ی ۳ سرطان
سرطان در این مرحله غدد لنفاوی را درگیر کرده و به دیگر بافت ها و قسمت های ریه منتقل شده است.
- مرحله ۴ سرطان
سرطان به اندام های دیگر نیز سرایت کرده و استخوان و مغز بیمار را درگیر کرده است.
روش های تشخیص سرطان ریه
برای تشخیص سرطان ریه روش های مختلفی وجود دارد که در زیر آنها را برایتان عنوان می کنیم:
- انجام تصویربرداری به وسیله ی اشعه ی ایکس که به گرافی ساده معروف است.
با انجام این تصویر برداری تومورهایی که بسیار بزرگ هستند مشخص می گردد.
- انجام سی تی اسکن
سی تی اسکن به وسیله ی امواج اشعه ی ایکس صورت می گیرد و تصویر قسمت های داخلی بدن را فراهم می کند و می توان با انجام آن تومور های کوچک را در صورت وجود و گره های لنفاوی را مشاهده کرد.
- استفاده از پت اسکن
با انجام پت اسکن مرحله ی سرطان مشخص می گردد.
- انجام تست عملکرد ریه
این تست نشان دهنده ی عملکرد خوب یا بد ریه است و اینکه آیا ریه به خوبی کار می کند یا خیر.
- انجام بیوپسی یا نمونه برداری
در صورت وجود تومور و مشاهده ی آن نمونه ای از بافت آن را جهت انجام آزمایش بر می دارند.
- سیتولوژی خلط
نمونه خلط را در زیر میکروسکوپ تحت بررسی قرار می دهند تا ببینند آیا دارای سلول غیر طبیعی هست یا خیر.
روش های درمان سرطان ریه
متناسب با نوع سرطان و پیشرفتی که داشته از روش های درمان سرطان استفاده میشود. از جمله این روش ها می توان موارد زیر را نام برد:
- انجام جراحی
چنان چه سرطان ریه از نوع سلول بزرگ باشد، تومور مورد نظر را از طریق انجام جراحی خارج می کنند. روش جراحی خود به سه صورت انجام میشود:
- لوبکتومی یا برداشت یک لوب
- برداشتن قسمتی از لوب
- برداشتن تمام ریه ی فرد مبتلا
روش جراحی خیلی کم برای سلول های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد.
- انجام رادیوتراپی که به پرتو درمانی نیز معروف است.
در این روش اقدام به از بین بردن سلول های سرطانی به وسیله ی اشعه ی ایکس می کنند. می توان پرتودرمانی را به تنهایی و یا همراه با شیمی درمانی و جراحی به کار گرفت. پرتو درمانی را برای درمان سرطان سلول بزرگ استفاده می کنند. زمانی که برای فرد بیمار نتوانند از روش جراحی استفاده کنند پرتودرمانی را به کار می گیرند.
- استفاده از شیمی درمانی
در روش شیمی درمانی با استفاده از دارو سلول های سرطانی را از بین برده و جلوی رشد آنها را می گیرند. این روش درمان را به تنهایی و یا همراه با روش جراحی برای از بین رفتن سلول های غیر طبیعی باقی مانده به کار می برند.
- انجام ایمونوتراپی
در این روش با استفاده از دارو هایی خاص موجب تحریک کردن سیستم ایمنی بدن برای از بین رفتن سلول های سرطانی میشوند.
- انجام مراقبت تسکینی
این روش جهت کم کردن علائم بیماری و بهتر کردن کیفیت زندگی بیمار به کار برده میشود.
سرطان ریه بیشتر چه کسانی را درگیر می کند؟
این سرطان معمولا افرادی که دارای سن بالایی هستند و سنی بالا تر از ۷۵ سال دارد درگیر می کند. معمولا افرادی که سیگار می کشند بیشتر از دیگر افراد به سرطان ریه مبتلا میشوند و تقریبا ۷۲ درصد از مبتلایان به سرطان ریه به دلیل مصرف دخانیات به این بیماری مبتلا شده اند.
میزان موثر بودن روش های درمان سرطان ریه
تا زمانی که به دیگر قسمت های بدن سرایت نکرده باشد دارای علائم مشخصی نمی باشد و تشخیص اینکه درمان ها موثر هستند یا خیر، کار دشواری است. میزان گسترش یافتن و پیشرفت بیماری، در بقای بیمار تاثیر گذار است و هرچه بیماری زودتر تشخیص یابد درمان موثر تر واقع میشود.
