فیبروم رحم چیست؟

توده هایی که در لایه های عضلانی موجود در رحم رشد کرده، خوش خیم و غیر سرطانی هستند را فیبروم رحم می گویند‌.

این فیبروم ها از ماهیچه های رحم و بافت های همبندی که در دیواره ی رحم وجود دارد به وجود می آید.

این بیماری یکی از شایع ترین تومور هایی می باشد که در لگن زنان ایجاد میشود.

به دلیل تولید هورمون استروژن در سن ۲۰ الی ۵۰ سالگی، این فیبروم ها در سنین باروری ایجاد شده و دیده میشوند.

رحم شکلی گلابی مانند دارد و قسمتی از اندام تناسلی بانوان محسوب میشود و محل رشد پیدا کردن نوزاد در زمان بارداری می باشد.

فیبروم ها شکلی خوشه ای مانند و یا به صورت گره ای منفرد هستند، اندازه ی آنها می تواند از قطری ۱ میلی متر تا ۲۰ سانتی متر متغیر باشد.

محل ایجاد و ظاهر شدن این فیبروم ها در داخل دیواره ی رحم، حفره ی اصلی موجود در آن و یا در سطح بیرونی اندام می باشد.

علائم فیبروم رحمی چیست؟

این علائم بستگی به تعداد فیبروم های موجود در رحم و اندازه ای که دارند، دارد.

در زیر علائمی که این بیماری دارد را برای شما عنوان می کنیم:

• داشتن میزان خونریزی شدید در هنگام پریود شدن و یا بین قاعدگی ها که به صورت لخته خون می باشد.
• وجود درد در کمر و لگن فرد
• تکرر ادرار گرفتن
• داشتن پریود های دردناک
• وجود درد در زیر شکم فرد
• داشتن پریودهایی طولانی تر از حد ممکن
• داشتن حس پری و یا وجود فشار در زیر شکم
• متورم و بزرگ شدن شکم فرد
• وجود درد و ناراحتی در راست روده
• داشتن درد در هنگام انجام روابط جنسی

چنان چه بانو علائم زیر را مشاهده کرد حتما سریعا به پزشک متخصص مراجعه کند:

• وجود درد مزمن در لگن فرد
• به وجود آمدن مشکل در تخلیه ی ادرار فرد
• چنان چه فرد نتواند جریان ادرار خود را کنترل کند‌.
• داشتن پریود هایی که خیلی دردناک و سنگین هستند‌.
• داشتن توده در شکم فرد

علت ایجاد فیبروم رحم

فیبروم رحمی رابطه ی مستقیم با سطح استروژن در بدن فرد دارد و در دوران بارداری که استروژن به بالاترین سطح خود می رسد موجب متورم شدن فیبروم های موجود در رحم می گردد و هر چه سطح استروژن کمتر شود آنها نیز کوچک تر میشوند.

به طور کلی علت ایجاد و بزرگ شدن فیبروم های رحمی بستگی به عوامل زیر دارد:

تاثیر گذاری ژنتیک در ایجاد فیبروم

از عامل های اصلی می باشد که موجب بروز پیدا کردن فیبروم های رحمی میشود زیرا این فیبروم های دارای اطلاعات ژنی می باشند.

اگر در خانواده این بیماری را دارید ممکن است شما نیز به آن مبتلا شوید‌ و سلول های عضلات رحم شما‌ تغییراتی در محتوای ژنی داشته باشد.

نداشتن توازن در هورمون های بدن

چنان چه هورمون استروژن در بدن فرد دارای توازن نباشد موجب ایجاد این فیبروم میشود.

از آنجایی که استروژن به عنوان هورمون رشد تلقی میشود، موجب رشد موارد زیر میشود:

1. رشد سینه ها
2. افزایش وزن فرد
3. رشد کردن فیبروم های رحمی
4. تاثیر گذاری روی چگالی استخوان
5. افزایش میل جنسی
6. تاثیر در حالات روحی فرد
7. تاثیر گذاری روی قلب و مغز فرد

کم شدن‌ پروژسترون

با کم شدن‌ این هورمون، فیبروم رشد کرده و علائم آن بیشتر میشود.

مصرف نکردن میوه ها و سبزیجات کافی

مصرف کردن مرکبات روزی ۲ واحد موجب می گردد که میزان مبتلا شدن به فیبروم رحمی کم شود.

داشتن اضافه وزن و چاق بودن فرد

وجود سلول های چربی در بدن هر فرد موجب تولید هورمون استروژن شده و نتیجه ی آن ایجاد فیبروم رحمی است.

داشتن استرس

وجود استرس موجب زیاد شدن هورمون کورتیزول میشود و قند در بدن به گردش در آمده و موجب بالا رفتن انسولین میشود و رشد فیبروم , حتی آندومتریوز را زیاد می کند.

انواع فیبروم رحمی

این فیبروم ها دارای انواع مختلفی بوده  که با توجه به میزان رشد و محل ایجادشان در دسته های زیر قرار می گیرند:

فیبروم یا میوم اینترامورال

محل قرار گیری آن در دیواره ی عضلات موجود در رحم است.

این فیبروم هر چه بزرگتر شود رحم نیز کش آمده و بزرگ تر میشود.

میوم ها در اولین ظهور و رشد خود (اینترامورال) هستند و با گذشت زمان به شکل دیگری تغییر می کنند.

این میوم ها که در دیواره رحم رشد می کنند تا زمانی که وضعیت بدتر نشود هیچ علامتی از خود نشان نمی دهند.

زنان مبتلا به این نوع میوم در دوران قاعدگی دچار خونریزی شدید می شوند و همچنین احتمال سقط جنین و ناباروری در این دسته از افراد وجود دارد.

میوم داخل دیواره در اندازه های مختلف دیده می شود.

معمولاً اگر مستقیماً به دیواره آندومتر فشار بیاورند یا اندازه آنها بیش از 5 سانتی متر باشد منجر به خونریزی شدید می شود و در این موارد گاهی لازم است از طریق روش های جراحی درمان های لازم برای بیمار انجام شود.

بر اساس سن زنان، در صورت ابتلا به فیبروم داخل دیواره، درمان های جراحی یا دارویی مختلفی برای آنها در نظر گرفته می شود.

فیبروم پدانکوله

فیبرومی که دارای ریشه ی باریکی جهت پشتیبانی کردن از خود است را فیبروم پدانکوله می گویند.

میوم یا فیبروم ساب سروزال

این نوع میوم در داخل حفره شکمی یا لگن رشد می کند، از نظر اندازه ابعاد مختلفی دارند.

آنها می توانند قبل از بروز هر گونه علائمی بزرگ شوند.

میوم و فیبروم ساب سروزال در حفره لگن به وجود می آید و به دلیل دور بودن از دیواره آندومتر معمولا علائم کمتری از خود نشان می دهد.

معمولاً این فیبروم ها بدون علامت هستند و از طریق سونوگرافی اتفاقی شناسایی می شوند.

اگر این فیبروم ها اندازه بزرگی نداشته باشند یا به اندام های مجاور مانند حالب ها و عروق لگن فشار وارد نکنند، معمولاً جراحی برای این نوع فیبروم ها ضروری نیست.

فیبروم های ساب سروزال که با پایه باریکی به رحم چسبیده اند ممکن است به دور خود بپیچند و در نتیجه باعث درد شدید شکم شوند.

فیبروم ساب موکوزال

این فیبروم ها در لایه های موجود در عضله های میانی رحم ایجاد شده و جزو کمیاب ترین نمونه های فیبروم می باشد.

فیبروم های داخل حفره ای

همانگونه که از اسمشان مشخص است محل رشد این فیبروم ها در داخل حفره ی رحم می باشد.

روش های تشخیص فیبروم رحمی

چنان چه علائم وجود فیبروم رحمی را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کرده تا تحت معاینه از رحم و بررسی قرار بگیرید زیرا قسمتی از تشخیص بستگی به اندازه و شکل رحم دارد. سپس پزشک برای تشخیص بهتر از روش های زیر استفاده می کند:

انجام دادن سونوگرافی

با انجام دادن سونوگرافی معمولی و یا سونوگرافی ترانس واژینال می توان تصاویری از رحم به دست آورد و فیبروم ها و اندازه و محل قرار گیریشان را مشاهده کرد و درمان درست را در پیش گرفت.

انجام ام آر آی از لگن فرد

در ام آر آی با انجام تصویر برداری عمیق می توانند رحم، تخمدان ها و دیگر اندام های مرتبط را مشاهده کرده و فیبروم های موجود را به خوبی تشخیص داده و آنها را درمان کرد.

با انجام هیستروسکوپی

با استفاده از دستگاهی کوچک و دوربین متصل به آن داخل رحم را بررسی می کنند. این دستگاه از طریق واژن و دهانه ی واژن وارد رحم میشود و اگر لازم باشد می توان از این طریق بیوپسی را هم انجام داد.

انجام لاپاراسکوپی

با انجام لاپاراسکوپی و استفاده از لوله ای کوچک که از طریق ایجاد برشی کوچک روی شکم وارد بدن شده می توان بخش های بیرونی رحم را مورد ارزیابی قرار داد و اگر لازم بود بیوپسی را هم انجام دهند.

هیستروسالپنگوگرافی

با به کارگیری رنگی سعی در برجسته کردن حفره های داخل رحم و لوله های فالوپ داشته تا بتوانند به وسیله ی اشعه ایکس تصویربرداری را انجام دهند.

این روش را برای بررسی باز بودن و یا بسته بودن لوله های فالوپ به کار می گیرند و فیبروم های موجود در زیر مخاط را هم نشان می دهد‌.

بیوپسی اندومتر

در مواردی که فیبروم داخل رحمی است از علت های خونریزی غیرطبیعی رحم وجود داشته باشد.

پزشک ممکن است نمونه کوچکی از بافت داخلی رحم (آندومتر) را برای بررسی در آزمایشگاه جمع‌آوری کند.

این روش می تواند به شناسایی وجود فیبروم یا سایر علل خونریزی کمک کند.

سی‌تی اسکن

به طور معمول برای تشخیص فیبروم رحمی استفاده نمی‌شود، اما در مواردی که نیاز به بررسی دقیق‌تر شکم و لگن است، می‌تواند مفید باشد.

درمان فیبروم رحمی

اگر فیبروم ها خیلی کوچک باشند نیاز به درمان ندارد و با گذشت زمان برطرف میشوند و در بعضی مواقع پزشک از دارو و درمان های خانگی برای رفع آنها استفاده می کند ولی زمانی که فیبروم ها بزرگ باشند از روش های زیر برای درمان فیبروم رحم استفاده میشود:

استفاده از قرص و دارو برای درمان

داروهایی که میزان هورمون های بدن را کنترل می کنند برای درمان فیبروم رحم مورد استفاده قرار می گیرد.

به عنوان مثال آنتاگونیست های GnRH موجب میشود که فیبروم های رحم کوچک تر شوند.

• استفاده از روش های کم تهاجمی و غیر تهاجمی برای درمان فیبروم
• استفاده کردن از روش اولتراسوند اجباری (FUS)

در این روش فرد را در دستگاهی قرار داده و پزشکان می توانند داخل رحم را دیده و به وسیله ی امواجی صوتی که پر انرژی و دارای فرکانس بالا هستند به درمان فیبروم رحم کمک می کند.

روش میولیز

در این روش با استفاده از گرما می توان فیبروم ها را ذوب کرد و از بین برد.

روش کرایومیولیز

در این روش با استفاده از سرما فیبروم ها را منجمد کرده و از بین می برند.

آمبولیزاسیون شریان های رحم

در روش آمبولیزاسیون رحم با تزریق کردن ذراتی ریز به داخل رحم خونرسانی به فیبروم ها را قطع می کنند و جلوی رشد آنها را می گیرند.

انجام عمل جراحی

چنان چه روش های دیگر برای درمان فیبروم رحمی جوابگو نباشد راهی جز جراحی کردن نمی ماند که روشی قطعی می باشد.

جراحی را جهت خارج کردن و برداشتن توده های بزرگ انجام می دهند و این عمل به میومکتومی معروف است.

در میومکتومی برشی بزرگ روی شکم ایجاد کرده و فیبروم را خارج می کنند.

البته می توان این جراحی را به روش لاپاراسکوپی هم انجام داد. امکان رشد فیبروم ها بعد از جراحی دوباره شروع به رشد کنند.

اگر هیچ درمانی روی فرد تاثیر نداشت ممکن است پزشک مجبور به خارج کردن رحم و انجام جراحی هیسترکتومی شود.

با انجام عمل هیسترکتومی، فرد دیگر قادر به بارداری نخواهد بود.

فرکانس های رادیویی

در این روش از انرژی فرکانس رادیویی برای تخریب و از بین بردن فیبروم های رحمی استفاده می شود.

این را می توان در طی یک روش لاپاراسکوپی یا خارج رحمی انجام داد.

آمبولیزاسیون شریان رحمی

ذرات کوچک (عوامل آمبولیک) به رگ های اصلی تغذیه کننده رحم تزریق می شوند.

جریان خون به فیبروم ها قطع می شود و منجر به کوچک شدن و تخریب آنها می شود.

اندومتریال ابلیشن

در این روش پزشک لوله ای را از طریق واژن وارد رحم می کند و با تکنیک های مختلف بافت داخل رحم را از بین می برد.

این روش خونریزی پریود را کاهش می دهد. اما روش مناسبی برای همه خانم ها نیست.

برای افرادی که بچه می خواهند امکان پذیر نیست.

عمل جراحی فیبروم با لیزر

از روش های کم تهاجمی برای جراحی رحم است که در آن  با کمک گرفتن از روش های تصویربرداری و لیزر اقدام به برداشتن فیبروم می کنند.

این روش برای درمان فیبروم های کوچک کاربرد دارد و خیلی راحت می توان از شر آنها خلاص شد.

درمان قطعی فیبروم چیست؟

اگر داروهای گیاهی و روش‌های غیرتهاجمی در درمان فیبروم‌های شما ناکام باشند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.

جراحی برای برداشتن توده های بسیار بزرگ یا متعدد انجام می شود.

این جراحی به عنوان میومکتومی شناخته می شود.

میومکتومی شکمی شامل ایجاد یک برش بزرگ در شکم برای دسترسی به رحم و برداشتن فیبروم است.

این جراحی را می توان به روش لاپاراسکوپی نیز انجام داد و با استفاده از چندین برش کوچک که ابزار جراحی و دوربین در آن قرار می گیرد انجام می شود.

فیبروم ها ممکن است بعد از جراحی دوباره رشد کنند.

درمان خانگی فیبروم رحمی چیست؟

طی تحقیقات بالینی در مقیاس کوچک، مشخص شده است که خواص برخی از داروهای گیاهی در درمان فیبروم رحم بسیار موثر است.

چای سبز حاوی مواد شیمیایی به نام فلاوانول است که آنتی اکسیدان هستند.

آنتی اکسیدان ها با کاهش استرس اکسیداتیو به کاهش آسیب سلولی در بدن کمک می کنند.

استرس اکسیداتیو یکی از دلایل مهم تشکیل توده های مختلف در بدن است.

شنبلیله به عنوان یک ملین ملایم شناخته می شود.

ملین ها با افزایش حرکات روده در هنگام ابتلا به فیبروم به درمان یبوست کمک می کنند. می توانید این داروی گیاهی را با آب یا آب میوه مصرف کنید.

استفاده از زاج سفید (آلوم) برای درمان فیبروم رحمی در منابع معتبر پزشکی توصیه نمی شود و پشتیبانی علمی ندارد.

درمان‌های طبیعی معمولاً شامل تغییرات رژیم غذایی، مصرف چای سبز، کورکومین (موجود در زردچوبه) و رسوراترول (موجود در توت‌ها) است که ممکن است به کاهش علائم کمک کند.

کورکومین یکی از مواد موثره زردچوبه است.

این ماده دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد باکتریایی است.

میوه های طبیعی حاوی رسوراترول عبارتند از:

• زغال‌اخته
• توت
• تمشک
• انگور

استفاده از سرکه سیب برای درمان فیبروم رحم در منابع معتبر علمی و پزشکی تایید نشده است.

بسیاری از تحقیقات و توصیه های موجود در مورد درمان طبیعی فیبروم شامل تغییر در رژیم غذایی، استفاده از مکمل های ویتامین و مواد معدنی و استفاده از برخی گیاهان دارویی است.

استفاده از سیر برای درمان فیبروم رحم از نظر علمی به عنوان یک درمان تایید نشده است و تحقیقات کافی برای تایید این ادعا وجود ندارد.

یک رژیم غذایی سالم شامل خوردن میوه ها و سبزیجات تازه، کاهش مصرف گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده و خوردن غذاهای غنی از فیبر است که می تواند به بهبود علائم فیبروم کمک کند.

همچنین فعالیت های بدنی منظم مانند پیاده روی و یوگا و مدیریت استرس نیز مفید است.

از درمان های خانگی دیگر:

• درمان فیبروم رحم با رازیانه
• درمان فیبروم با عسل
• درمان فیبروم با دارچین
• درمان گیاهی فیبروم رحم با گیاه پنج انگشت
• درمان با رگ سنا و روغن کرچک

درمان فیبروم رحم در دختران جوان

توصیه می کنیم که تحت عمل جراحی قرار نگیرند، بنابراین بهترین راه برای درمان فیبروم رحم در دختران جوان آمبولیزاسیون است.

اما در نظر داشته باشید زمانی که فیبروم رحم در دختران جوان بسیار بزرگ است به دلیل اشغال رحم باعث فشار روی بافت رحم و خونریزی و درد می شود.

در این شرایط دارو و تزریق هورمونی جوابگو نخواهد بود. و بهتر است از روش های دیگر درمان فیبروم رحم استفاده شود.